ON AIR
od 07:00 Śniadanie Mistrzów zaprasza: Łukasz Wojtusik

Jak zatrzymano dźwięki? O początkach polskiej fonografii

Dźwięk to zjawisko fascynujące. Kiedy wybrzmi, natychmiast ulatuje. Przez tysiące lat podejmowano próby jego uchwycenia, jednak dopiero wynaleziony przez Edisona w XIX wieku fonograf przyniósł upragniony sukces. Co wydarzyło się dalej? Jak wyglądały narodziny fonografii w Polsce? Co nagrywano i jaką aparaturą? Na te pytania (i wiele innych) odpowiada Katarzyna Janczewska-Sołomko w książce „Zatrzymane dźwięki. Fonografia polska do 1918 roku”. Publikacja już w sprzedaży.

Jak zatrzymano dźwięki? O początkach polskiej fonografii

Opatentowany w 1878 roku fonograf z początku budził podziw i ciekawość, ale też niedowierzanie – niejednokrotnie próbowano odnaleźć ukrytego w maszynie artystę lub brzuchomówcę. Stopniowo stawał się jednak przedmiotem rozrywki zarówno w miejscach publicznych, jak i w domach prywatnych, a wraz z postępem technologicznym, dostrzeżono jego wartość jako nośnik dzieł muzycznych i nowy sposób na obcowanie ze sztuką.

W obecnej rzeczywistości nieustannie otaczają nas dźwięki płynące z radia, telewizji, komputera, aparatury odtwarzającej – w domu, w galeriach handlowych, samolotach, samochodach, kinach, w lokalach rozrywkowych, na dyskotekach i w wielu innych miejscach. Trudno już sobie wyobrazić świat ciszy, wzbogacany jedynie muzyką graną lub śpiewaną na żywo. Świat dźwięków przekazywany nam przez niewidzialnych (najczęściej) wykonawców tworzy dział naszej kultury, czy wręcz naszej egzystencji, zwany fonografią. Słuchając nagranej muzyki czy głosu aktora lub tańcząc w takt emitowanego utworu, często nie uświadamiamy sobie, jak ciekawą drogę przeszła ta dziedzina.

Fragment książki

 

Książka nie tylko dla audiofilów

Katarzyna Janczewska-Sołomko w swojej publikacji opowiada historię polskiej fonografii nie tylko ze znawstwem, ale i z pasją entuzjasty starych nagrań. Przeprowadza czytelnika przez meandry technologicznej nomenklatury w sposób czytelny i przystępny, dzięki czemu książka z łatwością posłuży za prowadzący do świata „zatrzymanych dźwięków” portal.

„Zatrzymane dźwięki” to prawdziwa skarbnica wiedzy, bowiem autorka podchodzi do tematu kompleksowo, obrazując tekst licznymi ciekawostkami. Odkrywa przed czytelnikiem karty historii fonografii w Polsce i na świecie, zdradza tajniki pierwszych nagrań oraz przyrządów i mechanizmów, dzięki którym rejestrowano i odtwarzano dźwięk, przedstawia repertuar, który zdobył popularność na terenach polskich oraz artystów z nim związanych. Autorka poszukuje także kolekcjonerskich rarytasów: pierwszych wałków, rolek i płyt, porusza enigmatyczny temat prawa autorskiego  i ukazuje źródłowe dokumenty – archiwalne projekty czy reklamy. To wszystko składa się  w pełną szczegółów panoramę,  w której każdy odnajdzie fragment dla siebie.

Najnowszą książkę Katarzyny Janczewskiej-Sołomko można znaleźć w stacjonarnej księgarni PWM, księgarniach internetowych: pwm.sklep.pl, empik.com, alenuty.pl, liber.pl oraz dobrych księgarniach muzycznych w całym kraju.

O autorce:

Katarzyna Janczewska-Sołomko – muzykolog, doktor nauk humanistycznych, wieloletni pedagog, wizytator i metodyk szkolnictwa muzycznego, pracownik naukowo-badawczy Biblioteki Narodowej w Warszawie. Autorka Leksykonu polskich muzyków pedagogów urodzonych po 31 grudnia 1879 roku (2013), Dyskografii Karola Szymanowskiego (2016) oraz pionierskich monografii: Archiwa dźwiękowe w Polsce – kolekcje, popularyzacja, rekonstrukcja (2019), Dyskopedia poloników do roku 1918 (2002)  i licznych artykułów na temat fonografii, także wystaw i referatów wygłaszanych na krajowych  i międzynarodowych konferencjach naukowych. Wiceprezes i przewodnicząca Stałej Komisji ds. Pedagogiki Muzycznej Zarządu Głównego Stowarzyszenia Polskich Artystów Muzyków, przewodnicząca Sekcji Fonotek Zarządu Głównego Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich, członek Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego. Odznaczona m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Medalem Komisji Edukacji Narodowej oraz srebrnym medalem Zasłużony Kulturze – Gloria Artis.

 

Więcej na: WWW PWM, FACEBOOK, INSTAGRAM, X

Słuchaj RMF Classic i RMF Classic+ w aplikacji.

Pobierz i miej najpiękniejszą muzykę filmową i klasyczną zawsze przy sobie.

Aplikacja mobilna RMF Classic