To pierwsza edycja festiwalu, zatytułowana „1918. Koniec i początek”, co - według organizatorów - ma nawiązywać do 100. rocznicy ustanowienia w państwach Europy Środkowej i Wschodniej nowego porządku. W imprezeie przewidziano łącznie 40 wydarzeń artystycznych.
Jak mówił w środę na konferencji prasowej dyrektor Teatru im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie Jan Nowara, pomysłodawca przedsięwzięcia, głównym założeniem Trans/Misji jest interdyscyplinarność w sferze sztuki, przenikanie się jej form, takich jak: teatr (różne jego formy: off, teatr tańca, lalkowy, opera, performance) muzyka, taniec, malarstwo, fotografia, film.
„Festiwal, który pokonuje granice w każdym możliwym znaczeniu. Jeden temat, różne spojrzenia. Kraje, które łączy wspólna historia. Teatr, przenikający się z operą, filmem, tańcem, muzyką, malarstwem, fotografią czy nowymi mediami” – mówił Nowara.
Zauważył, że w czasie festiwalu w jednym miejscu spotkają się artyści i kultury europejskiego pogranicza, a położenie geograficzne, które łączy wszystkich partnerów projektu, sprzyja wzajemnemu przenikaniu kultur.
Organizatorami festiwalu są: Teatr im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie oraz teatry państw Grupy Wyszehradzkiej oraz Ukrainy i Litwy. Partnerem honorowym jest Muzeum-Zamek w Łańcucie.
Festiwal będzie odbywał się cyklicznie. Tegoroczna, pierwsza edycja odbędzie się w Rzeszowie i w Łańcucie od 25 do 31 sierpnia. Kolejne edycje będą odbywały się naprzemiennie u pozostałych partnerów-organizatorów.
W programie tegorocznej odsłony festiwalu znajdą się spektakle, w tym także dla dzieci, widowiska plenerowe, projekcje filmowe, wystawy, spotkania, rozmowy z pisarzami, a także koncerty.
Wśród propozycji festiwalowych znajdą się m.in. wydarzenia o charakterze prapremierowym, przygotowane przez polskich twórców specjalnie na Trans/Misje. Będzie to: oratorium „Cud niedokonany”, który zainauguruje festiwal, a także spektakl „Lwów nie oddamy!”, widowiska plenerowe „Diabeł Łańcucki” i „Kwiat paproci”.
Natomiast wśród propozycji teatrów zagranicznych znajdą się przedstawienia, które w ich krajach zostały doskonale przyjęte przez publiczność. Będzie to m.in. czeski spektakl „Audiencja” według Vaclava Havla, ukraiński „Kateryna”, czy opera Georga Friedricha Haendla „Acis i Galatea” w wykonaniu teatru z Węgier.
Z kolei na wystawach będzie można obejrzeć prace malarskie adeptów Studia Plastycznego z litewskich Trok, czy prace Josefa Nadja, urodzonego w węgierskiej enklawie w Serbii, francuskiego tancerza, choreografa i fotografa.
W czasie projekcji filmowych publiczność będzie mogła obejrzeć cykl „Projekcje wolności”, prezentujący współczesne filmy poświęcone narodowej tożsamości i drodze do wolności poszczególnych krajów.
W ramach festiwalu odbywać się będą także spotkania i rozmowy z pisarzami, artystami i zagranicznymi gośćmi oraz spektakle dla najmłodszych widzów. W przestrzeni miasta i w klubie festiwalowym każdego dnia będzie można posłuchać muzyki: jazzu, folku, hip-hou, klasyki i standardów muzyki rozrywkowej.
Jak podkreślają organizatorzy, festiwal Trans/Misje to sztuka dostępna w przestrzeni miasta, „niemal dosłownie, tuż za rogiem”.
Festiwal otrzymał dofinansowanie m.in. z resortu kultury 300 tys. zł i województwa podkarpackiego – 700 tys. zł.
Patronatem Narodowym imprezę objął prezydent Andrzej Duda.
