Absolutnym kolekcjonerskim rarytasem jest praca Karola Hillera „Kompozycja Heliograficzna (IX)” (cena wywoławcza 45 000 zł) - Choć na Aukcjach Sztuki Współczesnej prezentowane są zazwyczaj dzieła powstałe po 1945 roku, postanowiliśmy tym razem odejść od tej reguły. Spuścizna Hillera to twórczość wyjątkowa na mapie sztuki polskiej i światowej, to początek wielu poszukiwań artystycznych, które rozwinięcie znalazły dopiero po II wojnie światowej. – mówi Iza Rusiniak, Dyrektor Działu Sztuki Współczesnej Domu Aukcyjnego DESA Unicum. – znaczna część znanych prac artysty znajduje się w kolekcjach muzealnych, a zwłaszcza w kolekcji Muzeum Sztuki w Łodzi. Hiller był legendarnym twórcą łódzkim, jednym z czołowych artystów przedwojennej awangardy. Został rozstrzelany przez hitlerowców w 1939 roku. Heliografika to autorska technika artysty, będąca owocem eksperymentów z lat 1928-30, sytuująca się na pograniczu technik graficznych i fotografii. Technika polega na malowaniu abstrakcyjnych kompozycji temperą i gwaszem na szklanych kliszach lub błonach celuloidowych i robieniu z nich odbitek fotograficznych. Niektóre partie artysta poddawał rytowaniu i drapaniu, farbę nakładał lub wcierał, kreował dziwne konstelacje przypominające kosmiczne mgławice. Taki właśnie „astralny” klimat odnajdujemy w prezentowanej pracy, tematycznie i formalnie bliskiej wykonanemu przez Karola Hillera w 1934 roku projektowi okładki dzieła Ary Sternfelda, epokowego dla rozwoju kosmonautyki.
Kolekcjonerzy z pewnością nie przejdą obojętnie obok pracy Wojciecha Fangora, który już w latach 50. zaczął pojmować dzieło sztuki zupełnie inaczej: jako obiekt nawiązujący relację z przestrzenią wokół i z widzem w tej przestrzeni. Gdy patrzymy na „wychodzący z ram” i zagarniający przestrzeń „Pomarańczowy romb” z 1961 (cena wywoławcza 150 000 zł), rozumiemy słowa artysty wypowiedziane w 1958, bezpośrednio po słynnej wystawie „Studium przestrzeni”, uważanej za pierwsze w sztuce światowej environments: „Nie istnieje dzisiaj przeciwstawienie człowieka jako zamkniętej skończonej osobowości wobec skończonej i zamkniętej konstrukcji obrazu. Tak pojęty człowiek i obraz nie mają sobie wiele do powiedzenia. Wydaje mi się, że dzisiaj bardziej niż kiedykolwiek jednostka odczuwa zależność od otoczenia i względność swego położenia.”
Poszukiwania Fangora były zbieżne z osiągnięciami twórców Op-artu – nurtu, który ukonstytuował się na międzynarodowej arenie artystycznej w latach 60. Ciekawostką w katalogu Aukcji Sztuki Współczesnej są prace światowych artystów tego kierunku: Argentyńczyka Antonia Asisa, Włoszki Mariny Apollonio, używającego pseudonimu Tadasky Japończyka Tadasuke Kuwayamy oraz polskiego malarza tworzącego w Stanach Zjednoczonych, Juliana Stańczaka. Podobną do Op-artu fascynację iluzją przestrzeni i zjawiskami optycznymi odnajdujemy w obrazie Ryszarda Winiarskiego „Obszar 156” z 1973 (cena wywoławcza 60 000 zł), choć prace Winiarskiego powstawały jako wynik skojarzenia zaprogramowanej formy i przypadku.
Inną pracą o wyjątkowej wartości dla kolekcjonerów sztuki awangardowej jest z pewnością „Abstrakcja” Tadeusza Kantora z 1960 roku (cena wywoławcza 90 000 zł). Obraz ten wystawiano w pawilonie polskim na XXX Biennale w Wenecji w 1960 roku. Informelowe obrazy Kantora po raz pierwszy pokazano w Warszawie w grudniu 1956 w salonie „Po prostu”, a od 1957 Kantor wystawiał je za granicą. Prezentowany obraz był numerem VII z siedmiu pokazanych i reprodukowanych w katalogu wydanym do Biennale. Wszystkie, zgodnie ze zwyczajem charakterystycznym dla wielu malarzy gestu, zatytułowane były po prostu „Peinture” – „Obraz”.
Przełom lat 50. i 60., czyli czas wielkiej popularności malarstwa materii, jest reprezentowany w katalogu kilkoma innymi niezwykle ciekawymi dziełami. Przykładem mogą być choćby dwa obrazy Teresy Pągowskiej z okresu sopockiego, z których jeden, „Przedmioty fruwające” z 1959 roku, prezentowany był na słynnej wystawie „15 polskich malarzy” w nowojorskiej MOM-ie w 1961 (cena wywoławcza: 75 000 zł). Równie ciekawe są prace z tego okresu autorstwa Aleksandra Kobzeja czy Teresy Rudowicz, w których artyści budowali bogatą i różnorodną fakturę łącząc farbę olejną z kolażem. Interesujące połączenie abstrakcji z liryzmem przetworzonego przez psychikę i wyobraźnię artysty pejzażu odnajdujemy z pracach Rajmunda Ziemskiego z końca lat 50.
W katalogu pojawiła się plejada najważniejszych postaci sztuki polskiej 2 połowy XX w.: Jerzy Nowosielski, Henryk Stażewski, Jan Cybis, Erna Rosenstein, Tadeusz Dominik, Tomasz Tatarczyk, Jerzy Duda-Gracz i wielu innych. Natomiast pokolenie artystów polskich, którzy debiutowali już po 1989 roku, reprezentuje Rafał Bujnowski. W serii „Ślady po obrazach” z 2005, z której pochodzi oferowany obraz (cena wywoławcza 48 000 zł), artysta stwarzał iluzję zdjęcia malowideł ze ścian po kilku latach, wskazując w ten sposób na estetyczną atrakcyjność codzienności.
Mecenasem Aukcji jest PKN ORLEN.
Aukcja odbędzie się 29 maja 2014 r. o g. 19 w siedzibie domu aukcyjnego DESA Unicum: Warszawa, ul. Marszałkowska 34-50. Wystawę aukcyjną można oglądać od 19 do 29 maja w godzinach pracy galerii, tj. od poniedziałku do piątku w godzinach od 11 do 19 oraz w soboty w godzinach od 11 do 16.
