Rzadko o jakimś kompozytorze można to powiedzieć. Mendelssohn jest w swej istocie, w swej historii pozytywny. Muzyka Mendelssohna nie walczy z żadną inną, jest tak zasadniczo pewna swych pryncypiów, a są one, to romantyczne to klasyczne, że nie czuje się estetycznie oblężona, wręcz odwrotnie – dopuszcza inne pryncypia, jeżeli tylko nie są obce tradycyjnej wysokiej kulturze muzycznej. Ona sama należy silnie do tradycji, a potrzeba tradycji wspiera ją w sposób naturalny. Hołduje pięknu, przestrzega organiczną równowagę wewnętrzną, buduje na przekonaniu, że jest prawdziwą potrzebą duchową; taką też pragnie pozostać. Trwa poprzez epoki.
Zygmunt Mycielski zapisał w swym „Niby-dzienniku” 20 lutego 1981r.: A kilka skromnych taktów (choćby z Sekstetu Mendelssohna!) – więcej życia, jak na łące; życie, życie! Co dławi i jest dławiące, co zbawia?
Przy tej myśli nasunął mu się, jak widzimy, od razu przykład właśnie z Mendelssohna. Myślę, że nie przypadkiem, ponieważ ta muzyka stanowi w historii muzyki jedną z naj- większych tej właśnie historii utopię. W swym krótkim, jak Chopina i Schuberta trzydziestoośmioletnim życiu, skomponował Mendelssohn przeogromny świat muzyczny, do dzisiaj nawet jeszcze w całości nie objęty. Jako siedemnastoletni chło- pak napisał uwerturę do Snu Nocy Letniej, a ta muzyka pochodziła już z nowej epoki, z romantycznej. Bez jego symfonii nie ma historii symfonii, bez jego oratoriów nie mamy wiel- kiej religijnej muzyki protestanckiej, bez jego muzyki kameralnej nie ma romantycznej muzyki kameralnej, bez jego koncertów trudno je sobie w przebraniu romantycznym wyobrazić – i tak dalej.
Z muzyki Johanna Sebastiana Bacha przywrócił po tylu latach zapomnianą Pasję według św. Mateusza i ta została już z nami, a większej muzyki nie ma. Są jeszcze Mendelssohna Psalmy, jego pieśni, jego tematy Grecji antycznej. Obdarował nas swym poczuciem melodii, tak jak od Heinego przejęliśmy poczucie nowej liryki. Ale tu przypomina się nam, że obaj mieli nie istnieć, a dokładnie począwszy od 1933r. Ta muzyka i ta liryka były wówczas w niemal całej Europie zabronione i w samej rzeczy przez dwanaście lat nie przy- stawały do sposobu życia barbarzyń- ców. A że nic żydowskiego – prócz praw norymberskich – pod adresem Mendelssohna nie można było w tej muzyce znaleźć, wskazano na żyją- cego jeszcze w XVIII wieku jego dziadka, słynnego filozofa, zaprzyjaźnionego z Immanuelem Kantem. Muzyka przetrwała.
Do dnia dzisiejszego upłynęło dwieście lat i oto muzyka Mendelssohna może teraz przybrać sobie nową funkcję – stać się znakiem Festiwalu muzycznego. Pod tym znakiem mogą znaleźć się teraz rozliczni kompozy- torzy, dawniejsi czy późniejsi, niż on sam. Na naszych oczach Mendelssohn z romantyka staje się ponadczasowy. Dowodem choćby obecne X Dni Muzyki Feliksa Mendelssohna na kra- kowskim Kazimierzu. Jego muzyka nie wadzi się z inną, nie konkuruje z żadną, ponieważ jej walorów nie sposób zakwestionować, a jej cele nie wymagają tłumaczenia. Nie wzywa ona nigdy do walki o pierwszeństwo, nie bierze też udziału w awangardo- wym przeciwstawianiu się przeszłości. Nawet kiedy kto nie bez racji mówi o jej fundamentalnej spolegliwości, a ma na myśli nadmiernie ugodową postawę, ona nie czuje się tym bynaj- mniej wstrząśnięta, tak ufna jest w swe własne piękno i swą własną formę, którym w całej pełni zawierzyła. I to właśnie zdarza się tak rzadko. A teraz pod jej znakiem mogą się zbierać inne jeszcze kierunki artystyczne, głoszące nawet niekiedy odmienne wartości, ona zaś może być przy tym obecna, ponieważ nie chce nimi wła- dać, a jedynie pozostać, jak zawsze, na służbie różnorodności kultury. Pragnie wykorzystywać możliwości swego udziału w wielu wartościach, szczyci się odmową marginalizowa- nia innych nurtów, wyraża pragnienie pozostania na służbie tolerancji, tolerancji estetycznej.
A to znaczy, że „znak Feliksa Mendelssohna” związany jest z rozwojem bogatej w różnorodne wartości europejskiej kultury muzycznej. Pod znakiem koncertowym Mendelssohna kwitnie życie – jak na wspomnianej łące – dziesiątków tendencji kompozytorskich. Ten znak jest gwarantem przeżycia muzycznego, które łączy, a nie dzieli. Jakże ważny jest w chwili obecnej. „Znak Feliksa Mendelssohna” jest znakiem pokoju w muzyce europejskiej.
Michał Bristiger
Centrum Kultury Żydowskiej
ul. Meiselsa 17, 31-058 Kraków
Piątek, 8 maja 2015, godz. 19.00
Centrum Kultury Żydowskiej, ul. Meiselsa 17
KONCERT INAUGURACYJNY
Kwartet Śląski
Polska / Poland
Szymon Krzeszowiec
1. skrzypce / 1st violin
Arkadiusz Kubica
2. skrzypce / 2nd violin
Łukasz Syrnicki
altówka / viola
Piotr Janosik
wiolonczela / cello
the silesian string Quartet
oraz
Piotr Sałajczyk
fortepian / piano
Karolina Stalmachowska
obój / oboe
Michał Micker
altówka / viola
Felix Mendelssohn Bartholdy (1809 -1847)
Kwinet smyczkowy B-dur op. 87
String Quintet in B flat major Op. 87
I. Allegro vivace
II. Andante scherzando
III. Adagio e lento
IV. Allegro molto vivace
Michał Micker – altówka, Kwartet Śląski
viola, The Silesian String Quartet
Przerwa / Intermission
Joachim Mendelson (1897-1943) Kwintet na fortepian, obój i trio smyczkowe Quintet for Piano, Oboe and String Trio
I. Allegro
II. Molto lento espressivo
III. Allegro con brio
Piotr Sałajczyk – fortepian / piano
Karolina Stalmachowska – obój / oboe
Szymon Krzeszowiec – skrzypce / violin
Łukasz Syrnicki – altówka / viola
Piotr Janosik – wiolonczela / cello
Szymon Laks (1901-1983)
Quintette pour Piano et Corde
(sur des motifs populaires polonais)
I. Allegro quasi presto
II. Lento sostenuto
III. Vivace non troppo
IV. Allegro moderato ma deciso
Piotr Sałajczyk – fortepian, Kwartet Śląski
piano, The Silesian String Quartet
Sobota, 9 maja 2015, godz. 19.00
Centrum Kultury Żydowskiej, ul. Meiselsa 17
recital fortepianowy
Marcin Koziak
fortepian / piano
Polska / Poland
Robert Schumann (1810 -1856)
Sceny Dziecięce op.15
Scenes from Childhood Op.15
O dalekiej krainie
Dziwna historia
Zabawa w „czarnego luda” Proszące dziecko
Szczęście
Ważne wydarzenie
Marzenie
Przy kominku
Rycerz na drewnianym koniku
Nieco za poważnie
Strachy
Dziecko usypia
Gdy mówi poeta
Fryderyk Chopin (1810 -1849)
Berceuse Des-dur op. 57
Berceuse in D flat major Op. 57
Franz Liszt (1811-1886)
Harmonies du soir z cyklu 12 Etiud Transcendentalnych S.139/11
Harmonies du soir from the 12 Transcendental Etudes S.139/11
Przerwa / Intermission
Piotr Czajkowski (1840 -1893)
Nokturn i Humoreska op.10
Nocturne and Humoresque Op.10
Romans f-moll op. 5
Romance in F minor Op. 5
Sergiusz Rachmaninow (1873-1943)
II Sonata fortepianowa b moll op. 36 (wersja 1931)
II Piano Sonata B flat minor Op. 36 (version 1931)
I. Allegro agitato
II. Non allegro. Lento
III. Allegro molto
Niedziela, 10 maja 2015, godz. 19.00
Centrum Kultury Żydowskiej, ul. Meiselsa 17
Koncert pod patronatem
Deutscher Musikrat w Bonn
TRIO ADORNO
Niemcy / Germany
Christoph Callies
skrzypce / violin
lion Hinnrichs
fortepian / piano
Samuel Selle
wiolonczela / cello
Wolfgang Amadeusz Mozart (1756 -1791)
Trio fortepianowe B-dur nr 3 KV 502
Piano Trio in B flat major No. 3 KV 502
I. Allegro
II. Larghetto
III. Allegretto
Maurice Ravel (1875-1937) Trio fortepianowe a-moll Piano Trio in A minor
I. Modéré
II. Pantoum (Assez vif)
III. Passacaille (Très large)
IV. Final (Animé)
Przerwa / Intermission
Feliks Mendelssohn Bartholdy (1809 -1847)
Trio fortepianowe c-moll op. 66 nr 2
Piano Trio in C minor Op. 66 No. 2
I. Allegro energico e con fuoco
II. Andante espressivo
III. Scherzo: Molto allegro quasi presto
IV. Finale: Allegro appassionato
Poniedziałek, 11 maja 2015, godz. 19.00
Centrum Kultury Żydowskiej, ul. Meiselsa 17
TRIO CRACOVIA
Polska / Poland
Wiesław Kwaśny
skrzypce / violin
Julian Tryczyński
wiolonczela / cello
Jerzy Tosik-Warszawski
fortepian / piano
Ludwig van Beethoven (1770 -1827)
Trio fortepianowe c-moll op.1 nr 3
Piano Trio in C minor Op.1 No. 3
I. Allegro con brio
II. Andante cantabile con Variazioni
III. Menuetto
IV. Finale
Przerwa / Intermission
Anton Areński (1861-1906)
Trio fortepianowe d-moll op. 32
Piano Trio in D minor Op. 32
I. Allegro moderato,
II. Scherzo. Allegro molto
III. Elegia. Adagio
IV. Finale. Allegro non troppo
Siergiej Rachmaninow (1873 -1943)
Trio elegijne g-moll nr 1 (1892)
Trio Élégiaque in G minor No.1 (1892)
Wtorek, 12 maja 2015, godz. 20.30
Bazylika OO. Dominikanów, ul. Stolarska 12
Koncert pod patronatem Klasztoru oo. Dominikanów w Krakowie
KONCERT ORGANOWY
Ernst Wally
Austria / Austria
Pius Richter (1818 -1893) Preludium C- dur Prelude in C major
P. Georg Pasterwitz (1730 -1803)
Fuga „Christus ist erstanden“ g-dorian op. 2 nr 7
Fugue “Christus ist erstanden” in g-Dorisch Op. 2 No. 7
Rudolf Bibl (1832-1902)
Sonata na organy d-moll op. 74 nr 1
Organ Sonata in D minor Op. 74 No.1
I. Allegro moderato
II. Andante con moto
III. Adagio con energico – Moderato
Carl Phillip Emanuel Bach (1714-1788)
Sonata F-dur Wq 70/3, H 84
Sonata in F major Wq 70/3, H 84
I. Allegro
II. Largo
III. Allegretto
Ernst Wally (*1976)
Preludium op. 10 nr 1
Prelude Op. 10 No. 1
Léon Boëllmann (1862-1897)
„Prière à Notre Dame“ ze Suity Gothique op. 25
„Prière à Notre Dame“ from the Suite Gothique Op. 25
Felix Mendelssohn Bartholdy (1809 -1847)
Sonata organowa f-moll op. 65 nr 1
Organ Sonata in F minor Op. 65 No. 1
I. Allegro moderato e serioso
II. Adagio
III. Andante. Recitativo
IV. Allegro assai vivace
Środa, 13 maja 2015, godz. 19.00
Centrum Kultury Żydowskiej, ul. Meiselsa 17
Kwartet Dafo
Polska / Poland
Justyna Duda
1. skrzypce / 1st violin
Danuta Augustyn
2. skrzypce / 2nd violin
Aneta Dumanowska
altówka / viola
Anna Armatys
wiolonczela / cello
Dafo Quartet
oraz / and
Łukasz Dębski
fortepian / piano
Monika Sęk
obój / oboe
Erwin Schulhoff (1894 -1942) Fünf Stücke für Streichquartett Five Pieces for a String Quartet
Alla Valse viennese (allegro)
Alla Serenata (allegretto con moto) Alla Czeca (molto allegro)
Alla Tango milonga (andante)
Alla Tarantella( prestissimo con fuoco)
Kwartet DAFO
Benjamin Britten (1913 -1976) Temporal Variations (1936) na obój i fortepian Temporal Variations (1936) for oboe and piano
Łukasz Dębski – fortepian / piano
Monika Sęk – obój / oboe
Przerwa / Intermission
Mieczysław Weinberg (1919 -1996)
Kwintet na fortepian, dwoje skrzypiec, altówkę i wiolonczelę op.18
Quintet for piano, two violins, viola and cello Op.18
I. Moderatocon moto
II. Allegretto
III. Presto
IV. Largo
V. Allegro agitato
Kwartet DAFO, Łukasz Dębski – fortepian / piano
Czwartek, 14 maja 2015, godz. 19.00
Centrum Kultury Żydowskiej, ul. Meiselsa 17
Koncert Kameralny
Krzysztof Klima
klarnet / clarinet
Polska / Poland
Szymon Klima
klarnet / clarinet
Polska / Poland
Mariola Cieniawa
fortepian / piano
Polska / Poland
Johannes Brahms (1833 -1897)
Sonata Es-dur op.120 nr 2
Sonata E flat major Op.120 No. 2
I. Allegro amabile
II. Appassionato, ma non troppo, Allegro
III. Andante com moto, Allegro non troppo
Camille Saint-Saëns (1835 -1921)
Sonata op.167
Sonata Op.167
I. Allegretto
II. Allegro animato
III. Lento
IV. Molto allegro
Przerwa / Intermission
Francis Poulenc (1899 -1963)
Sonata
I. Allegro tristamente
II. Romanza
III. Allegro con fuoco
Claude Debussy (1862-1918)
Première Rhapsodie
Felix Mendelssohn Bartholdy (1809 -1847)
Konzertstück f-moll op.113 nr 1
Concert Piece in F minor Op.113 No. 1
I. Allegro con fuoco
II. Andante
III. Presto
Konzerstück d-moll op.114 nr 2
Concert Piece in D minor Op.114 No. 2
I. Presto
II. Andante
III. Allegretto grazioso
Piątek, 15 maja 2015, godz. 19.00
Centrum Kultury Żydowskiej, ul. Meiselsa 17
Koncert pod patronatem ambasady Urugwaju w Polsce
KONCERT GITAROWY
Álvaro córdoba
Urugwaj / Uruguay
Alfonso X el Sabio, Rey de Castilla (1221-1284)
6 Cántigas de Santa María
Gaspar Sanz (1640 -1710)
Suita D-dur
Suite in D major
Johann Sebastian Bach (1685 -1750)
Aria da Capo i 4 Wariacje Goldbergowskie BWV 988 nr 2, 5, 13, 30
Aria da Capo and 4 Goldberg Variations BWV 988 No. 2, 5, 13, 30
Suita na wiolonczelę solo G-dur nr 1 BWV 1007
Suite for cello solo in G major No. 1 BWV 1007
Preludium
Prélude
Fernando Sor (1778 -1939)
Wariacje na temat francuskiej pieśńi ludowej (gen. Malbrough) op. 28
Variations on a French Folk Song (Gen. Malbrough) Op. 28
Antoní Dworzak (1841-1904)
Taniec Słowiański e-moll op. 72 nr 2
Slavonic Dance in E minor Op. 72 No. 2
Humoreska Ges-dur op.101 nr 7
Humoresque in G flat major Op.101 No. 7
Ernesto Nazareth (1863-1934) Brejeiro (tango brazylijskie) Brejeiro (Brazilian Tango)
Eduardo Falú (1923-2013)
Dwa Zambas i Gato (tradycyjne tańce z Ameryki Południowej)
Two Zambas and Gato (Traditional dances from South America) )
Manuel de Falla (1876-1946) Taniec sąsiadów (Danza de los vecinos) Dance of the Neighbors
Taniec młynarza (Danza del molinero)
Dance of the Miller
z Baletu El sombrero de tres picos
from the Ballet The Three-Cornered Hat
Giacomo Puccini (1858 -1924)
O mio Babino caro (opr. na gitarę przez Álvaro Córdoba)
O mio Babino caro (arr. for guitar Álvaro Córdoba)
Felix Mendelssohn Bartholdy (1809 -1847)
Pieśń Wenckiego Gondoliera fis-moll op. 30 nr 6
Venetian Gondola Song in F sharp minor Op. 30 No. 6
Sobota, 16 maja 2015, godz. 19.00
Centrum Kultury Żydowskiej, ul. Meiselsa 17
Koncert pod patronatem fundacji Pro Musica Bona w Krakowie
Koncert w wykonaniu stypendystów fundacji Pro Musica Bona w Krakowie
David Popper (1843-1913)
Polonez Koncertowy d-moll op.14
Concert Polonaise in D minor Op.14
Michał Balas
wiolonczela / cello
Julia Balas
fortepian / piano
Maurice Ravel (1875-1937)
Tzigane
Magdalena Turek
skrzypce / violin
Grzegorz Mania
fortepian / piano
Ian Clarke (*1964)
Hypnosis
Natalia Jarząbek
flet / flute
Dominika Grzybacz
fortepian / piano
Piotr Czajkowski (1840 -1893)
Pezzo Capriccioso h-moll op. 62
Pezzo Capriccioso in B minor Op. 62
Filip Sporniak
wiolonczela / cello
Anna Nowak-Dańda
fortepian / piano
Ian Clarke (*1964)
The Great Train Race
Natalia Jarząbek
flet solo / flute solo
Paul McCartney (*1942)
Yesterday
opr. na kwartet smyczkowy arr. for String Quartet
Judyta Kluza
skrzypce / violin
Mateusz Doniec
altówka / viola
Magdalena Turek
skrzypce / violin
Filip Sporniak
wiolonczela / cello
Przerwa / Intermission
Pablo Sarasate (1844 -1908) Fantazja Koncertowa na tematy z opery Carmen op. 25
The Carmen Fantasy on themes from the opera Carmen Op. 25
Judyta Kluza
skrzypce / violin
Jarosław Duda
fortepian / piano
Giulio Briccialdi (1818 -1881)
Karnawał Wenecki op. 77
The Carnival of Venice Op. 77
Natalia Jarząbek
flet / flute
Dominika Grzybacz
fortepian / piano
Franz Liszt (1811-1886)
Tarantella z cyklu Lata Pielgrzymki – Wenecja i Neapol
Tarantella from Years of Pilgrimage – Venezia e Napoli
Dominika Grzybacz
fortepian / piano
Ernest Bloch (1880 -1959) Suita Hebrajska Hebrew Suite
cz. I Rapsodia / part I, Rhapsody
Mateusz Doniec
altówka / viola
Anna Dzierżak
fortepian / piano
prowadzenie koncertu / maderation
Magdalena Silberring
Do realizacji X Dni Muzyki Mendelssohna przyczynili się:
Jego Ekscelencja
Pan Pablo Schreiner
Ambasador Urugwaju w Polsce
Hartmut Jenner
Alfred Kärcher GmbH & Co
Irene Schwalb
Deutscher Musikrat
Prof. Joachim Rogall
Fundacja Roberta Boscha
Prof. Werner Schmitt
Yehudi Menuhin FORUM
Irene Pipes
American Association for Polish Jewish Studies
Prof. Stefan Wojtas
Fundacja Pro Musica Bona w Krakowie
za co organizatorzy wyrażają serdeczne podziękowania.
Dyrektor Fundacji Judaica JOACHIM S. RUSSEK
