Ukraiński pisarz i poeta Serhij Żadan przyjechał na kilka dni do Polski. W Warszawie spotkał się z czytelnikami i odebrał nagrodę człowieka roku - wyróżnienie przyznawane przez Gazetę Wyborczą.
Autor, muzyk i społecznik, którego Komitet Nauk o Literaturze Polskiej Akademii Nauk wysunął jako kandydata do literackiego Nobla odwiedził też Kraków - tu Łukaszowi Wojtusikowi udało się wyciągnąć go na chwilę rozmowy.
fot.Jacek Taran
Nie mogło zabraknąć pytań o Charków, w którym poeta działa od początku wojny.
Kiedy rozmawialiśmy, był 176 dzień inwazji Rosji na Ukrainę.
Rozmowę z Serhijem Żadanem specjalnie dla nas tłumaczył Michał Petryk - autor polskich tłumaczeń książek pisarza.
Już w sobotę / 20 sierpnia 17:00/ ukraiński poeta porozmawia z czytelnikami w klasztorze dominikanów w Lublinie.
Wszystkim spotkaniom towarzyszy zbiórka pieniędzy na rzecz obrony Charkowa. jej celem jest zakup samochodów niezbędnych służbom ratowniczym walczącego miasta.
O tym też autor powieści "Internat" opowiedział Łukaszowi Wojtusikowi.
Do zbiórki można też dołączyć online :
https://zrzutka.pl/8kgzdt
Łukasz Wojtusik rozmawiał z Serhijem Żadanem podczas jego wizyty w Krakowie, której współorganizatorami były Wydawnictwo Czarne oraz KBF, operator programu Miasto Literatury UNESCO.
Wojna w Ukrainie zmusiła wielu ludzi do opuszczenia swojego domu, w tym tysiące muzyków, którzy z dnia na dzień musieli porzucić prace w filharmoniach, operach i innych instytucjach kultury. Właśnie powstaje projekt, który umożliwi artystom z Ukrainy kontynuowanie pracy w zawodzie. Trwają przygotowania do pierwszego koncertu ukraińskich muzyków w Rzeszowie. Jadwiga Polus rozmawiała z Martyną Zych, dyrygentką młodego pokolenia i koordynatorką koncertu. Koncert Orkiestry Smyczkowej z udziałem ukraińskich muzyków w niedzielę 3.04.2022, o godz. 13.30 w Kościele Podwyższenia Krzyża w Rzeszowie. Po koncercie odbędzie się zbiórka pieniędzy na wynagrodzenie dla muzyków.
Wojna w Ukrainie i sytuacja uchodźców jednoczy różne środowiska. Studenci krakowskich uczelni artystycznych połączyli siły i organizują koncert oraz aukcję charytatywną, z których dochód pójdzie na rzecz Fundacji Serhiya Prytuly (Сергій Притула).
O zaangażowaniu młodych artystów w pomoc osobom uchodźczym z Ukrainy na wielu poziomach - postanowiłem zapytać aktorkę Dorotę Segdę - rektora Akademii Sztuk Teatralnych w Krakowie.
Koncert Na żółto i na niebiesko - 2 kwietnia na scenie AST w Krakowie o 19:00 - będzie też transmisja online z wydarzenia. 
Jerzy Schejbal - aktor filmowy i teatralny wspomina w rozmowie z Ulą Urzędowską swój pobyt w Kijowie i udział w ukraińskiej produkcji filmowej. Na planie filmu wcielił się w postać hetmana Potockiego, to był lipiec 2021 roku i nic nie zapowiadało wojny. Kijów był pogodny, gwarny i rozśpiewany.
Prawie 28 tysięcy złotych - udało się zebrać podczas poniedziałkowego koncertu charytatywnego zorganizowanego przez krakowski Teatr KTO. Nie zabrakło licytacji i muzycznych spotkań międzypokoleniowych.
Na scenie wystąpili między innymi Piotr Rzeka, Big Band Dobczyce, Sokół Orchestra, Kołłątajowska Kuźnia Prawdziwych Mężczyzn, Maciej Maleńczuk i Andrzej Sikorowski. Wszyscy zagrali pro bono na rzecz polsko-ukraińskiej Fundacji Zustricz pomagającej osobom uchodźczym z Ukrainy, które przyjechały do Polski.
W czasie wydarzenia pod patronatem RMF Classic - Łukasz Wojtusik rozmawiał z Andrzejem Sikorowskim.
Batman jest w Polsce. Przyleciał, ponieważ usłyszał o wojnie w Ukrainie. John Buckland – amerykański strażak, emeryt, uczestnik misji w Iraku, od ponad dekady w stroju Batmana odwiedza dzieci na oddziałach onkologicznych w miejscach, w których potrzeba nadziei. Do Polski przyjechał pomóc dzieciom, które uciekły przed wojną w Ukrainie.
Łukaszowi Wojtusikowi udało się z Batmanem porozmawiać. Towarzyszyła im WONDER WOMAN z Kijowa, która w Polsce jest tłumaczką Człowieka Nietoperza.
Uciekający przed wojną, jeśli mogą, zabierają ze sobą zwierzęta.
Coraz więcej Ukraińców przesyła je do Polski też niezależnie od własnej podróży, innymi drogami. Fundacja Stawiamy na Łapy wzięła pod swoje skrzydła już kilkadziesiąt kotów z Ukrainy. Opowiada Katarzyna Gralak z fundacji, słucha Łukasz Wojtusik.
Idąc do księgarni po książkę, można przy okazji przynieść - żwirek i suchą karmę.
Księgarnie w całym kraju przyłączają się do działań na rzecz osób, które uciekły z Ukrainy przed wojną i szukają dla siebie miejsca w Polsce.
W księgarni De Revolutionibus - udało się już zorganizować zbiórkę na rzecz jednej z ukraińskich rodzin, które trafiły do Krakowa. Teraz szefowa księgarni Milena Gumienny koordynuje pomoc dla zwierzaków.
Igor Herbut opowiada o idei powstania piosenki "Mamo tyś płakała". Utwór to efekt współpracy wokalisty z Sanah. Cały dochód z wyświetleń i odtworzeń tej piosenki artyści przekazują na Stowarzyszenie Siemacha, które prowadzi pomoc dla Ukraińców.
Następstwa rosyjskiej agresji na Ukrainie i konsekwencje tej napaści dla artystów, dla świata kultury… Dariusz Stańczuk rozmawiał na ten temat z Dyrektorem Narodowego Forum Muzyki we Wrocławiu Andrzejem Kosendiakiem oraz z maestro Antonim Witem.
Paweł Deląg, aktor znany także z rosyjskich produkcji filmowych i telewizyjnych mówił nam o kulturalnych i społecznych konsekwencjach napaści Federacji Rosyjskiej na Ukrainę.
„W tej chwili w Rosji dużej odwagi wymaga głośne mówienie o tym, że jest inaczej niż pokazują to oficjalne media…” Z Pawłem Delągiem rozmawiał Dariusz Stańczuk.
Dyrektor Krakowskiego Festiwalu Filmowego Krzysztof Gierat opowiada Magdzie Juszczyk o tegorocznej odsłonie wydarzenia, które rozpocznie się 29.05 i potrwa do 5.06. W tym tygodniu organizatorzy podjęli istotne decyzje w związku z wojną w Ukrainie. Kino ukraińskie zajmować będzie na festiwalu bardzo istotne miejsce. Docudays UA Międzynarodowy Festiwal Filmów Dokumentalnych o Prawach Człowieka miał odbyć się w Ukrainie, organizatorzy KFF postanowili zorganizować część Docudays UA w Krakowie! A zatem wydarzenie – mimo wojny – odbędzie się, co jest niezwykle symboliczne, nie w mieście Kijowie, ale w krakowskim kinie Kijów. Będzie to sposób na bycie razem w tej sytuacji i zademonstrowanie solidarności z ukraińskimi twórcami. Filmy ukraińskie znajdą się też w konkursie międzynarodowym KFF.
Cały dochód ze sprzedaży biletów na pokazy ukraińskich filmów zostanie przekazany festiwalowi Docudays UA.
Rozmowa w RMF Classic toczy się o bojkocie rosyjskich filmów. Krzysztof Gierat podkreśla konieczność takiego zastosowania i mówi o odbiorze tej sytuacji przez rosyjskich twórców. Dyrektor odnosi się również do narodowego zrywu pomocowego. W dniu, gdy prowadzono rozmowy w Antylii, Krzysztof Gierat próbuje wyobrazić sobie rolę artystów w późniejszej, powojennej odbudowie – świata rzeczywistego, kultury i relacji dwóch narodów. Przejmująca wypowiedź dyrektora w nagraniu:
W najbliższą sobotę (12.03) o godzinie 18.00 na Jasnej 10/3 w Warszawie odbędzie się pokaz filmów ukraińskiej artystki Yulii Krivich, w tym dokumentującego jej słynną akcję „w Ukrainie”. Można będzie też porozmawiać z Yulią. Wstęp wolny, proszę mieć ze sobą paszporty covidowe.
https://warszawa.krytykapolityczna.pl/dzialanie/pokazowki/yulia-krivich/
Dzień wcześniej, w piątek (11.03), także w Warszawie na Jasnej 10/3 o godzinie 18.00 odbędzie się spotkanie z cyklu „Ciałostanowienie”. Będzie rozmawia o praktykach troski w kryzysie wojny. Również prośba o paszporty covidowe.
https://warszawa.krytykapolityczna.pl/dzialanie/debaty_jasna/cialostanowienie-praktyki-troski-w-kryzysie/
Justyna Mieszalska, prezes Centrum Medycznego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego sp. z o.o. mówi o formach w zakresie interny, pediatrii i innych specjalizacji. W grę wchodzi również pomoc psychologa, a także szczepienia.
W środę międzynarodowa platforma Crew United powołała inicjatywę, która – choć powstała w środowisku filmowym – ma pomóc różnym środowiskom w Europie zjednoczyć się w działaniach pomocowych i je usprawnić. Ma też pomóc osobom, które zmuszone zostały uciekać ze swego domu, w rozeznaniu się w możliwościach, jakie oferują im różne kraje. Mówi Anna Rembowska z Crew United Polska.
Krzysztof Iwaneczko – wokalista i kompozytor napisał list do przedstawicieli kultury w Federacji Rosyjskiej. O tej inicjatywie opowiedział Łukaszowi Wojtusikowi w Śniadaniu Mistrzów.
Instytut Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego – ogłosił zbiórkę na rzecz Centralnego Państwowego Archiwum Historycznego Ukrainy we Lwowie. Chodzi o wsparcie finansowe i rzeczowe, które pomoże zabezpieczyć dokumentacje archiwum przed możliwymi atakami i ewentualnymi bombardowaniami, do których może dojść w czasie wojny w Ukrainie.
Łukasz Wojtusik o zbiórce rozmawiał z Tomaszem Kargolem, profesorem UJ, pracownikiem Instytutu Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Inwazja Rosji zmusiła już ponad milion osób do porzucenia domu i do ucieczki w bezpieczne miejsce. Część ludności cywilnej poszkodowanej w wyniku inwazji Rosji na Ukrainę przemieściła się ze Wschodu na Zachód kraju. Tym wewnętrznie przesiedlonym i tym którzy przyjechali do Polski, bezpośrednią pomoc zapewnia m.in. Polska Akcja Humanitarna. To żywność, artykuły pierwszej potrzeby czy pomoc psychologiczna. Sytuacja na granicy jest dynamiczna. PAH na bieżąco monitoruje potrzeby na miejscu. Z Heleną Krajewską rozmawiała Jadwiga Polus.
Teatr Łaźnia Nowa w odpowiedzi na wyjątkową sytuację udziela wsparcia osobom ze środowiska teatralnego Ukrainy, które znalazło schronienie w Polsce.
To wsparcie rzeczowe, dach nad głową ale przede wszystkim zaproszenie do wspólnego tworzenia teatru i zatrudnienie. Jak mówi nasz gość, wobec niespodziewanych i tragicznych wydarzeń teatr ma jednak coraz więcej zadań. Jakich? O tym Jadwiga Polus rozmawiała z Małgorzatą Szydłowską, dyrektorką Domu Utopii w Krakowie.
W wielu miastach Polski w pomoc uchodźcom z Ukrainy angażują się biblioteki (np. Wojewódzka Biblioteka w Krakowie zbiera wózki i nosidełka, biblioteka miejska w Koninie była jedną z pierwszych instytucji, które otworzyły zbiórkę w mieście).
Rzeczy potrzebne osobom, które uciekając przed wojną zatrzymały się w Trójmieście, zbiera Sopoteka. Bibliotekę w Sopocie z mikrofonem odwiedził - Łukasz Wojtusik.
Aktor Teatru Nowego w Warszawie, Wojciech Kalarus przygląda się aktorskiemu talentowi prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego. Magda Juszczyk pyta artystę również o blokowanie przejawów kultury rosyjskiej jako konsekwencję napaści Rosji na Ukrainę.
Dziedzictwo kulturowe napadniętej przez Rosję Ukrainy jest zagrożone. Dzieła sztuki związane z historią i dorobkiem kraju mogą ulec zniszczeniu, a instytucje kultury mogą zostać splądrowane. Czy dzieła sztuki są zagrożone? Jak je chronić? O tym z Łukaszem Galuskiem - wicedyrektorem Międzynarodowego Centrum Kultury w Krakowie rozmawia Marta Kubala.
Z Wiolettą Myszkowską – analityczką z serwisu demagog.org.pl - rozmawia Natalia Grzeszczyk.
Stowarzyszenie Demagog jest pierwszą w Polsce organizacją fact-checkingową. Jej celem jest poprawa jakości debaty publicznej poprzez dostarczanie obywatelom bezstronnej i wiarygodnej informacji.
Katarzyna Tubylewicz - polska pisarka, tłumaczka i publicystka, autorka wielu książek, w tym choćby:
"Moraliści. Jak Szwedzi uczą się na błędach i inne historie" czy "Samotny jak Szwed".
Łukasz Wojtusik - pyta autorkę o to jak Szwecja działa na rzecz Ukrainy.
Z Agnieszką Lubomirą Piotrowską, tłumaczką literatury rosyjskiej rozmawiamy o postawach Rosjan wobec reżimu Putina oraz o bojkocie kultury rosyjskiej. Jej znawczyni przedstawia w tym kontekście środowisko artystów, analizuje konsekwencje wojny właśnie dla tych kręgów, przytacza nazwiska pupilów Kremla oraz wymienia konkretne, heroiczne, sprzeciwy ludzi sztuki, przeciętnych obywateli, a nawet oligarchów. Opisuje sytuację twórców teatralnych, pisarzy oraz filmowców po agresji Rosji na Ukrainę. Przygląda się też możliwościom protestowania i emigracji Rosjan, obecnemu stosunkowi świata do obywateli kraju agresora, a także perspektywom Rosji jako państwa.
Z tłumaczką dramatów scenicznych i obserwatorką życia rosyjskiego społeczeństwa rozmawia Magda Juszczyk.
O bieżących działaniach pomocowych Polskiej Misji Medycznej, o tym jak pomoc wygląda w praktyce, jak dociera do Ukrainy, jak pomagać mądrze oraz o wolontariacie mówi Małgorzata Olasińska-Chart koordynatorka projektów humanitarnych.
Olga Chrebor - Pełnomocniczka Prezydenta Wrocławia ds. Mieszkańców pochodzenia ukraińskiego - w rozmowie z Łukaszem Wojtusikiem tłumaczy, jak dziś skutecznie pomagać. Przypomina gdzie szukać sprawdzonych i aktualnych informacji o tym jak pomagać, z którą organizacją się skontaktować.
Rozmowa ze Stefanem Laudynem, dyrektorem Warszawskiego Festiwalu Filmowego. Magda Juszczyk pyta o bojkot kina rosyjskiego.
Laudyn opowiada m.in. o reakcji rosyjskich filmowców na wojnę (przytacza tekst w Variety o reakcji Aleksandra Rodniańskiego, rosyjskiego producenta, który wyprodukował m.in. dwa nominowane do Oscara filmy Andrieja Zwiagincewa, „Lewiatan” i „Niemiłość”: https://variety.com/2022/film/global/ukraine-alexander-rodnyansky-1235190157/), wspomina też o opowiadających się za władzą filmowcach, których nie zapraszał na WFF. Przestrzega też przed fake newsami, których wiele w Internecie. Stefan Laudyn opowiada też o sygnałach i doniesieniach, jakie otrzymuje obecnie od ukraińskich filmowców, wspomina również o bohaterskim prezydencie Wołodymyrze Zeleńskim. Stefan Laudyn przedstawia fragment listu otwartego ukraińskiego reżysera Siergieja Łoźnicy, który zarzuca Europejskiej Akademii Filmowej brak odpowiedniej reakcji na inwazję Rosji na Ukrainę. Twórca wystąpił z EAF, a Akademia zakomunikowała w odpowiedzi, że „zdecydowanie potępia wojnę rozpoczętą przez Rosję” i „wykluczy rosyjskie filmy z tegorocznej edycji Europejskich Nagród Filmowych”. Od 01.03. czytamy na stronie EAF nowe oświadczenie:
https://www.europeanfilmacademy.org/unequivocal-solidarity-with-ukraine/
Podczas spotkania w studiu RMF Classic pojawiają się wątki protestów Rosjan przeciwko wojnie: aresztowania uczestników manifestacji antywojennych i komunikujących swój sprzeciw w mediach społecznościowych. Gość RMF Classic wspomina również o dawnej antywojennej radzieckiej pieśni:
Oto tłumaczenie fragmentu pieśni "Czy Rosjanie chcą wojny?" z końcówki rozmowy:
"Zapytajcie tych żołnierzy, którzy leżą pod brzozami. A odpowiedzą wam ich synowie, czy Rosjanie chcą wojny.”
Rozmowa ze Stefanem Laudynem zarejestrowana 01.03.
