Za nami trzeci dzień Festiwalu Misteria Paschalia

To fenomen! Jordi Savall, który od kilkunastu lat regularnie koncertuje w Polsce, regularnie przyciąga nieprzebrane tłumy. Po licznych występach jest już właściwie honorowym muzykiem Krakowa i Festiwalu Misteria Paschalia, przed jego koncertami wciąż ustawiają się długie kolejki, a bilety wyprzedają się w okamgnieniu... Savall wykształcił już pokolenia polskich melomanów. Tym razem, w Wielką Środę dał pasjonującą lekcję muzycznej historii związanej z Dynastią Borgiów.
Za projekt Dynastia Borgiów. Kościół i władza w epoce renesansu – ostatni z kilkudziesięciu zrealizowanych wraz ze zmarłą pod koniec zeszłego roku żoną, wybitną katalońską sopranistką Montserrat Figueras – Jordi Savall otrzymał Grammy Award 2010. Krakowski koncert artysta zadedykował wieloletniej partnerce, z którą przez ostatnie dekady stanowili najbardziej rozpoznawalną parę muzyki dawnej, a ze swymi dziećmi – Arianną i Ferranem – najsłynniejszą rodzinę muzyczną Europy. Wspomnienie niezwykłej artystki nadało szczególny charakter koncertowi...
Ta kolekcja to skarb – napisał o projekcie Dynastia Borgiów The Independent. Chciałoby się dodać: kolejny autorstwa Savalla. Od lat ten artysta uczy nas na nowo historii – dając swymi nagraniami i koncertami niesamowity komentarz do czasów Krzysztofa Kolumba, Don Quichota, wojen krzyżowych, dziejów państwa Katarów czy Świętego Miasta Jerozolimy. Przeszukuje archiwa, odnajduje w najdalszych zakątkach świata wirtuozów zapomnianych instrumentów, a potem starannie komponuje wielkie muzyczne freski i zabiera słuchaczy w niezapomniane muzyczne podróże w czasie.
Jego opowieść o naznaczonym czarną legendą słynnym włoskim rodzie rozciąga się od 1400 roku, tuż przed zakończeniem Wielkiej Schizmy Zachodniej, przez zwycięstwo armii chrześcijańskiej nad Turkami pod Lepanto (1571) aż do śmierci i kanonizacji w 1671 roku Franciszka Borgii. Pokazuje, że burzliwe, pełne wstrząsających wydarzeń dzieje Borgiów zbiegły się w czasie z jednym z najbardziej intensywnych okresów rozwoju kultury europejskiej.
Historia tej włoskiej rodziny posłużyła za kanwę wielu krwawych kryminałów i gorących romansów – nawet w tej chwili serial o Borgiach z Jeremym Ironsem jako papieżem Aleksandrem VI bije rekordy popularności. Wersja Savalla jest co najmniej równie interesująca. Na festiwalowy koncert przygotował „siedmioodcinkowy“ projekt, w którym muzyką opisał drogę dynastii do Watykanu, rządy Aleksandra VI, bitwy i rozejmy, narodziny, śluby i śmierć różnych członków rodziny. Miłość przeplata się tu z nienawiścią, a pokój z wojenną zawieruchą. Kunsztowne epitafium na śmierć Cezara Borgii sąsiaduje z taneczną Fantazją, ilustrująca narodziny Franciszka Borgii, a anonimowa pieśń Un cavalier di Spagna – przytoczona z okazji ślubu Lukrecji Borgii z Janem Sforzą, z utworem Fortuna desperata wybranym do zilustrowania egzekucji Sawonaroli. Wśród utworów znalazły się kompozycje z najbardziej reprezentatywnych renesansowych zbiorów, w tym m.in. Cancionare de Montecassino, de Calabria czy de Gandía. Dzieła największych hiszpańskich twórców – Johannesa Cornago, Cristóbala de Moralesa, Joana Cabanillesa, jak też Guillaume’a Dufaya, Josquina des Prez czy Heinricha Isaaca. Muzyka muzułmańska, chrześcijańska, sefardyjska, otomańska.
W koncercie wzięły udział legendarne zespoły Jordiego Savalla – La Capella Reial de Catlunya oraz Hèsperion XXI wraz z fantastycznym marokańskim mistrzem oud i wokalistą Drissem El Maloumi, tureckim wirtuozem gry na kanunie (instrumencie zbliżonym do cytry) Hakanem Güngörem oraz bułgarskim muzykiem Nedyalko Nedyalkovem grającym na kaval, czyli instrumencie dętym drewnianym używanym w muzyce ludowej Azerbejżdżanu (zbliżonym do perskiego ney). Kolorytu dopełniały wojenne fanfary szałamai i kornetów, koronkowa gra średniowiecznej harfy i psalterium (tradycyjnie doskonały Andrew Lawrence-King) i świetne głosy wokalistów. Wielobarwna i wielokulturowa opowieść była niesamowitą podróżą przez blisko trzy wieki i kilkanaście krajów.
Co rzadkie u Savalla – był bis. Po gorącej owacji – znów dla podkreślenia wstrząsających renesansowym światem wojen i rozejmów – zabrzmiały instrumentalna otomańska batalia i antyfona Da pacem Domine (Ześlij pokój Panie).
Dzisiaj na Festiwalu: La Giuditta Alessandra Scarlattiego z udziałem takich gwiazd jak: Roberta Mameli, Marta Fumagalli, Francesca Lombardi, Anicio Zorzi Giustiniani i Salvo Vitale oraz zespołu La Venexiana prowadzonego przez Claudio Cavinę. Początek koncertu o godz. 20.00 w Filharmonii im. Karola Szymanowskiego w Krakowie. Koncert będzie transmitowany przez Program 2 Polskiego Radia.
Więcej informacji o artystach i koncertach: http://www.misteriapaschalia.com/832/834/wykonawcy.aspx
Więcej o biletach: http://www.misteriapaschalia.com/832/192/bilety.aspx
 
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego

MISTERIA PASCHALIA to jeden z najważniejszych europejskich festiwali poświęconych muzyce renesansu i baroku. Jego formuła opiera się na prezentacji muzyki związanej z Wielkim Tygodniem i Wielkanocą, wykonywanej przez uzna¬nych mistrzów i najznamienitszych interpretatorów muzyki dawnej. W czasie festiwalu krakowskie sale koncertowe, unikatowe wnętrza sakralne oraz kaplica św. Kingi w Wieliczce rozbrzmiewają najpiękniejszymi arcydziełami tego okresu. Festiwal cieszy się uznaniem krytyków i niesłabnącym zainteresowaniem melomanów. Trzykrotnie zwyciężał w rankingu wydarzeń kulturalnych opracowywanych przez tygodnik Polityka, Rzeczpospolita uznała go za jedno z najważniejszych wydarzeń 2008 i 2009 roku, a także dwukrotnie reprezentował Polskę na targach Midem w Cannes. Dyrektorem artystycznym Festiwalu jest Filip Berkowicz. Więcej: www.misteriapaschalia.com.

Krakowskie Biuro Festiwalowe to wiodąca polska instytucja realizująca najważniejsze wydarzenia kulturalne w skali kraju i Europy. Organizuje prestiżowe festiwale: Misteria Paschalia i Sacrum Profanum, jest także promotorem takich projektów kulturalnych jak: Festiwal Muzyki Filmowej, Międzynarodowy Festiwal Kina Niezależnego Off Plus Camera, Międzynarodowy Festiwal Teatralny Boska Komedia, Międzynarodowy Festiwal Literacki im. Josepha Conrada i Burn Selector Festival. KBF jest także wydawcą magazynu Karnet, zarządza powstającym centrum kongresowym ICE oraz Krakowską Komisją Filmową, administruje punktami sieci informacji miejskiej InfoKraków, a także prowadzi portal Krakow.travel. Więcej na: www.biurofestiwalowe.pl