W Portugalii - fado wypierane przez muzykę świata

Wzbogacenie kultury Portugalii rytmami z krajów jej byłych kolonii odbija się coraz częściej na fado, tradycyjnej muzyce tego iberyjskiego kraju. Portugalczycy chętniej wybierają się do restauracji, w których śpiewana jest na żywo tzw. muzyka świata.

Wśród najbardziej dziś popularnych muzyk śpiewanych na żywo w portugalskich lokalach gastronomicznych jest morna z Wysp Zielonego Przylądka, a także muzyka brazylijska i kubańska.

Pomimo rosnącej popularności rytmów świata fado wciąż jest popularne w turystycznych miejscach największych portugalskich miast. Lokale z tą tradycyjną muzyką zazwyczaj oblegają zagraniczni turyści, w tym światowi celebryci.

Na początku października w jednym z lokali w Alfamie, starej dzielnicy Lizbony, bawiła aktorka Judie Foster. Amerykanka wybrała tradycyjną restaurację, Parreirinhę, w której można posłuchać fado na żywo. Wśród wokalistek, które śpiewały w obecności celebrytki była jedna z największych gwiazd młodego Joana Amendoeira.

Jedną z największych fanek fado wśród celebrytów jest piosenkarka Bj"rk. Lubi ona szczególnie utwory legendarnej śpiewaczki Amalii Rodrigues. Islandka zapewnia, że od blisko 20 lat regularnie słucha pieśni fado, ceniąc sobie w tej muzyce bezpośredniość oraz autentyczność.

Tymczasem eksperci zauważają, że tradycyjna muzyka portugalska może przyciągać wykorzystaniem oryginalnych instrumentów. Jak powiedział PAP Life Carlos Alves, lizboński muzykolog, w ostatnim czasie widać w Portugalii wzrost popytu na zespoły korzystające z tzw. gitary portugalskiej oraz cavaquinho.

"W Portugalii istnieją też silne tradycje śpiewu a capella. Często w miastach, takich jak Porto czy Coimbra, spotkać można zespoły studenckie spontanicznie śpiewające na ulicach", odnotował Alves.

Najbardziej znaną piosenkarką fado jest urodzona w 1973 r. w Mozambiku Marisa dos Reis Nunes. O występującej pod pseudonimem Mariza artystce stało się głośno, kiedy w 2003 r. otrzymała nagrodę BBC dla najlepszego europejskiego wokalisty. Rok później podczas Igrzysk Olimpijskich w Atenach piosenkarka zaśpiewała ze Stingiem nieoficjalny hymn imprezy "A Thousand Years". W 2007 r. otrzymała nominację do Latin Grammy w kategorii Best Folk Album. Mariza cieszy się dużą popularnością w Polsce, gdzie koncertowała już kilkunastokrotnie.

Fado jest gatunkiem muzycznym charakteryzującym się melancholijnymi tekstami, mówiącymi głównie o przeznaczeniu, nieszczęśliwej miłości i towarzyszącym jej smutku. Utwory są wykonywane przez wokalistę przy akompaniamencie dwóch gitar. Najbardziej znana dziś odmiana fado ukształtowała się w XIX w. w Lizbonie. Za najsłynniejszą, a zarazem najlepszą śpiewaczkę tego gatunku uznawana jest Amalia Rodrigues, okrzyknięta przed laty "królową fado".

Pod koniec 2011 roku fado zostało wpisane na listę niematerialnego dziedzictwa ludzkości UNESCO.

Z Lizbony Marcin Zatyka (PAP Life)