Moja ojczyzna — (Má vlast) Bedřicha Smetany to cykl sześciu symfonicznych miniatur, z których każda nawiązuje do wybranego miejsca lub epizodu z dziejów Czech i do czeskich legend. Miniatury urodą melodii, barwnością orkiestracji i sugestywną ilustracyjnością. Szczególnie popularna jest część druga — Wełtawa; jej majestatyczny temat główny poprzedza jeden z najbardziej urzekających symfonicznych epizodów — wstęp z cudownymi solowymi partiami fletów i klarnetów, symbolizującymi splatanie się strumieni, z których narodzi się wielka rzeka.
VII Symfonia Antonína Dvořáka powstała na zamówienie Royal Philharmonic Society (1885) w Londynie, gdzie wysoko ceniono czeskiego kompozytora. Przepojona nastrojami heroicznymi i elegijnymi część I została opatrzona uwagą „Ze smutnych lat”, co mogło nawiązywać do niedawnej śmierci matki, ale także do niedoli narodu czeskiego, coraz silniej akcentującego swe niepodległościowe aspiracje, tłumione przez austriackich zaborców. Element narodowy dochodzi do głosu najpełniej w części finałowej, której dramatyzm postrzegać można jako alegorię walki. W opinii niektórych komentatorów Siódma uchodzi wręcz za najlepsze dzieło Dvořáka tego gatunku, najpełniej oddające jego orkiestrowy kunszt i indywidualne rysy stylu. Choć ostatecznie większą popularność zdobyła Dziewiąta („Z Nowego Świata”), to Siódma należy od chwili premiery do kanonu neoromantycznej symfoniki.
Aleksander Mosołow to postać tragiczna – był kompozytorem o wielkich ambicjach i talencie, który został złamany przez ponury, opresyjny system. Jego „Odlewnia stali” – fragment zarzuconego baletu – miała stać się symbolem modernistycznej muzyki radzieckiej, która – mimo ideologicznego przesłania – mogła jeszcze rządzić się autonomicznymi prawami. Wkrótce autor trafił do gułagu; chociaż go przeżył, musiał odmienić swą twórczość w kierunku estetyki akceptowalnej przez politycznych decydentów. Melodyjny, ciekawy harmonicznie i fakturalnie Koncert na harfę (1939) zachwyca swym postromantycznym powabem, ale jest utworem raczej mniej nowatorskim, choć wartościowym.
Partię solową wykona wybitny francuski harfista – Xavier de Maistre. O artyście mówi się, wprowadził harfę do współczesnych programów koncertowych jako instrument solowy. Ale też, że jego szczególną pasją jest poszerzanie repertuaru harfowego. Poprzez wykonywanie i nagrywanie utworów zapomnianych kompozytorów (jak choćby właśnie Koncert Aleksandra Mosołowa) próbuje pokazać piękno i niezwykłość tego instrumentu. Na swym koncie ma także kilka światowych premier dzieł takich twórców jak Edison Denisov, Hans Huysse czy Marcel Wengler.
Sala Koncertowa Filharmonii Narodowej
Piątek, 11 lutego 2022, godz. 19:30
Sobota, 12 lutego 2022 godz. 18:00
Wykonawcy:
Orkiestra Filharmonii Narodowej
Daniel Raiskin – dyrygent
Xavier de Maistre – harfa
Program:
Bedřich Smetana – Wełtawa z cyklu Moja Ojczyzna
Aleksandr Mosołow – Koncert na harfę i orkiestrę
Antonín Dvořák – VII Symfonia d-moll op. 70
