30.10-07.11.2025
Jak Feniks z popiołów, po rocznej przerwie, powraca Międzynarodowy Festiwal im. Krzysztofa Pendereckiego – poziom 320. Powraca w innej rzeczywistości, coraz bardziej zdominowanej przez cyfrowe algorytmy, w której „króluje” sztuczna inteligencja (AI).
Tegoroczna, dwunasta edycja Festiwalu AI REX, która odbędzie się od 30 października do 7 listopada, to próba odpowiedzi na pytanie o rolę inteligentnych technologii w sztuce.
Sam Patron Festiwalu – Krzysztof Penderecki – był pełen sprzeczności w podejściu do wykorzystywania nowoczesnych narzędzi w swoim procesie twórczym. Z jednej strony, w latach 60., współpracując z Eksperymentalnym Studiem Polskiego Radia czerpał garściami z jego możliwości (jego elektroniczny utwór zabrzmiał m.in. podczas otwarcia olimpiady w Monachium). Z drugiej strony, porażony prądem w młodości, odczuwał lęk przed elektrycznością i potrzebował operatora do obsługi magnetofonów. Nigdy też nie korzystał z komputera, pisząc ręcznie, obiema rękami, graficznie piękne partytury. Te dwa podejścia oddaje program festiwalu: dwa pierwsze koncerty – analogowe i nostalgiczne – oraz finałowy, zgodnie z tradycją, multimedialny i interaktywny, z wykorzystaniem sztucznej inteligencji i technologii hologramowej.
Już 30 października nastrojowy koncert Missa Brevis w podziemnej kaplicy św. Barbary w Kopalni Guido Zabrzu zainauguruje XII Międzynarodowy Festiwal im. Krzysztofa Pendereckiego – poziom 320. Chór Polskiego Radia w Europejskim Centrum Muzyki Krzysztofa Pendereckiego pod dyrekcją Macieja Tworka – wieloletniego asystenta Patrona Festiwalu – wypełni podziemną świątynię harmonią najpiękniejszych kompozycji Bacha oraz Pendereckiego, tych samych, które zabrzmiały podczas uroczystości pożegnalnych Mistrza w kościele św. Piotra i Pawła w Krakowie. Będzie to hołd złożony Krzysztofowi Pendereckiemu w roku obchodów piątej rocznicy jego odejścia.
Z kolei kwintet smyczkowy złożony z muzyków Filharmonii Wiedeńskiej zagra 6 listopada 320 metrów pod ziemią w strefie K8 w kopalni Guido w Zabrzu. To tu, gdzie wszystko się zaczęło, XII Międzynarodowy Festiwal im. Krzysztofa Pendereckiego – poziom 320 – niczym Feniks z popiołów symbolicznie odrodzi się w tej niezwykłej przestrzeni. Symboliczne będzie nie tylko miejsce, ale i program – złożony z tych samych kompozycji, które zabrzmiały w 2013 roku podczas inauguracji pierwszej edycji Festiwalu, w obecności Patrona, w ramach obchodów jego 80. urodzin. Słynący z wyjątkowej jakości brzmienia wiedeńscy muzycy uraczą publiczność niezwykle melodyjnym i wręcz porywającym do tańca arcydziełem muzyki kameralnej – kwintetem G-dur Antonína Dvořáka – oraz metaforyczną podróżą w świat dzieciństwa Pendereckiego, jego kwintetem „Kartki z nienapisanego dziennika”, którego polska premiera odbyła się właśnie tu, w Zabrzu, dwanaście lat temu. Dodatkową atrakcją będzie wykonanie arcytrudnego, wirtuozowskiego „Duo concertante” na skrzypce i kontrabas tego kompozytora.
Finałowy koncert XII Międzynarodowego Festiwalu im. Krzysztofa Pendereckiego – poziom 320, któryodbędzie się 7 listopada otworzy uwertura „Twory Prometeusza” Ludwiga van Beethovena, a zwieńczy pełna wigoru i słowiańskiej śpiewności, radosna VIII Symfonia Antonína Dvořáka w wykonaniu Orkiestry Symfonicznej Filharmonii Śląskiej pod dyrekcją dyrektora Festiwalu, znanego śląskiej publiczności dyrygenta i muzyka Filharmonii Wiedeńskiej, Jurka Dybała. Koncert ten, zatytułowany UBU REX AI, to nie tylko muzyka, ale również projekcja animacji filmowej tworzonej przez sztuczną inteligencję do wykonywanej przez orkiestrę na żywo, pełnej groteski, suity z opery „Król Ubu” Patrona Festiwalu. Nie zabraknie też hologramowych niespodzianek!
Choć wydarzenia festiwalowe gościły już w Krakowie, a nawet w Wiedniu, po raz pierwszy – dzięki współpracy z Filharmonią Śląską – odbędą się w stolicy regionu, Katowicach. To trzeba zobaczyć, a przede wszystkim usłyszeć. Przyjdź i usłysz finał XII Międzynarodowego Festiwalu im. Krzysztofa Pendereckiego – poziom 320 – w Filharmonii Śląskiej w Katowicach.
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury w ramach programu „Muzyka”, realizowanego przez Narodowy Instytut Muzyki i Tańca.
BILETY
www.filharmonia-slaska.eu/koncerty-i-bilety
WIĘCEJ INFORMACJI
MISSA BREVIS
30.10.2025, godz. 19.00
Kopalnia Guido – Kaplica Świętej Barbary, Zabrze, 3 Maja 93
Wykonawcy:
Maciej Tworek – dyrygent
Chór Polskiego Radia w Europejskim Centrum Muzyki Krzysztofa Pendereckiego
Program:
Krzysztof Penderecki – Aria z „Trzech utworów w dawnym stylu”
Krzysztof Penderecki – „Agnus Dei z Polskiego Requiem”
Krzysztof Penderecki – „Pieśń Cherubinów”
Krzysztof Penderecki – Psalm XXX: „Będę Cię wielbił, Panie”
Krzysztof Penderecki – „Missa Brevis”: Kyrie / Gloria / Benedicamus Domino / Sanctus / Benedictus
Jan Sebastian Bach – „Aria na strunie G”
FENIKS. KARTKI Z NIENAPISANEGO DZIENNIKA
6.11.2025, godz. 19.00
Kopalnia Guido – Poziom 320, Zabrze, 3 Maja 93
Wykonawcy:
Patricia Hood-Koll – skrzypce
Thomas Küblböck – skrzypce
Martin Lemberg – altówka
Stefan Gartmayer – wiolonczela
Jurek Dybał – kontrabas
[Kwintet smyczkowy muzyków Filharmonii Wiedeńskiej]
Program:
Krzysztof Penderecki – „Duo concertante” na skrzypce i kontrabas
Krzysztof Penderecki – kwintet „Kartki z nienapisanego dziennika”
Antonín Dvořák – kwintet smyczkowy G-dur op.77: Allegro con fuoco / Scherzo. Allegro vivace / Poco andante / Finale. Allegro assai
UBU REX AI
7.11.2025, godz. 19.00
Filharmonia Śląska w Katowicach, Sokolska 2, Katowice
Wykonawcy:
Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Śląskiej
Jurek Dybał – dyrygent
AI
Program:
Ludwig van Beethoven – uwertura do baletu „Twory Prometeusza” op. 43
Krzysztof Penderecki – suita z opery „Ubu Rex” (opr. Jurek Dybał na 85 urodziny kompozytora) z projekcją animacji stworzonej przez sztuczną inteligencję
Antonín Dvořák – VIII Symfonia G-dur op. 88: Allegro con brio / Adagio / Allegretto grazioso – Molto vivace / Allegro ma non troppo
