● Prezentacja wystawy Dziura w Całym. Ilustracje Bohdan Butenko;​

● Jeden z wywiadów — Radio RDC;​

Wideo:

● Działania wystawiennicze: Dziura w Całym. Ilustracje Bohdan Butenko;​

● Lokalne działania w Dąbrowie Górniczej (PKZ);

● Działania w woj. małopolskim;​

● Męskie czytanie na Wawelu;​

● TVP o festiwalu;​

Międzypokoleniowy Festiwal Literatury Dziecięcej — Ojce i dziatki — to wynik 5 letniego doświadczenia w programowej i produkcyjnej pracy przy największych festiwalach literackich skierowanych do młodego odbiorcy oraz badań dotyczących roli rodziny w rozwoju doświadczeń czytelniczych dziecka.

W Polsce obserwujemy nie tylko niepokojący spadek zainteresowania literaturą, która konkuruje o uwagę młodego człowieka z coraz nowszymi technologiami, ale także obniżenie poczucia tożsamości i więzi międzypokoleniowych. Obserwujemy seniorów, którzy rezygnują z życia społeczno-kulturalnego, a także czują brak porozumienia z wnukami. Brak porozumienia międzypokoleniowego dotyczy także rodziców.

Prowadzone projekty wspierające czytelnictwo często opierają się na współpracy ze szkołami, co zapewnia co prawda frekwencję, ale nie zapewnia jednak prawdziwego zaangażowania młodych odbiorców. Rzadko kiedy całe klasy interesuje twórczość jednego autora, a nauczyciele w natłoku zadań nie mają czasu na przygotowanie grup ani kontynuację tematów po spotkaniach. Rodzicom i dziadkom organizatorzy pozostawiają jedynie wąski i wciąż zwężający się pasek aktywności w powyższych imprezach. Wyklucza ich to z aktywnego, wspólnego uczestnictwa w odkrywaniu literatury i emocji dziecka z tym związanych. Nie mają szansy kontynuować podjętych, często ważnych tematów, odkrywać nowych autorów i współuczestniczyć w literackiej drodze dziecka.

Międzypokoleniowy Festiwal Literatury Dziecięcej w 2019 roku odniósł sukces — nie tylko zrealizował założone cele ale znacznie je przekroczył (ilościowo i jakościowo). Stał się miejscem wymiany doświadczeń i wsparcia, współpracy instytucji kultury, podmiotów prywatnych, wydawnictw, pojedynczych pasjonatów i twórców. Na zasadzie swoistej kuli śniegowej przez cały rok rósł dzięki kolejnym osobom, które zgłaszały się, by się w niego

zaangażować. Połączył w sieć ludzi z całej Polski, w różnym wieku z różnym doświadczeniem, którym temat czytelnictwa jest bliski.

Jego ambasadorem był mistrz — Bohdan Butenko, który zrealizował plakat festiwalu i był obecny na wydarzeniach specjalnych. Jesteśmy dumni ze współpracy z mistrzami polskiej szkoły ilustracji, czujemy też ogromną odpowiedzialność. Ich zaufanie jest dla nas wyjątkową motywacją.

Jeszcze przed zakończeniem festiwalu, otrzymaliśmy deklarację pełnego poparcia dla Festiwalu i współpracy od Fundacji Arka Józefa Wilkonia.

Mistrz — Józef Wilkoń — przyjął rolę ambasadora w 2020 roku.

Międzypokoleniowy Festiwal Literatury Dziecięcej to unikatowy projekt promujący wartościową literaturę i jej twórców, w zaskakującej nowoczesnej formie (interaktywne spotkania z literatami, warsztaty z artystami, happeningi, wystawy, szkolenia, gry i konkursy literackie) w którym działania skierowane są do dzieci głównie w kontekście rodziny, jako miejsca w którym wykształcane i utrwalane są nawyki czytelnicze. Rodzina to, system wartości, pamięć o korzeniach i historii. Dorosły natomiast to przewodnik po świecie literatury, budujący i utrwalający tożsamość kulturową i narodową.

Udało nam się czynnie zaangażować w działania nie tylko rodziców, ale też dziadków, którzy mają więcej czasu dla dzieci i dla literatury. To oni często są najwiarygodniejszymi świadkami historii, która powinna być naturalną wartością towarzyszącą rozmowom o literaturze. Mieliśmy to na uwadze budując program a także dostosowując godziny warunki i miejsca do możliwości seniorów.

Festiwal przykłada także wagę do szczególnego podkreślania roli ojca i szerzej mężczyzny, który od książki nie stroni — dlatego zorganizowaliśmy — “Męskie czytanie”, czyli spotkania z rozpoznawalnymi mężczyznami, cieszącymi się autorytetem i będącymi niewątpliwie wzorem do naśladowania. W ramach spotkań czytali oni wybrane fragmenty książek, ale także opowiadali o swoich ulubionych książkach dzieciństwa oraz uczestniczyli z dziećmi w prawdziwie męskich warsztatach/atrakcjach.

Byli to m.in. aktorzy filmowi i teatralni: Tomasz Karolak, Marcin Rogacewicz, Tomasz Schimscheiner, Jerzy Trela, Maciej Jadowski, lotnicy zamojskiego aeroklubu, kapitan Janusz Zbierajewski.

Festiwal prezentował zgodnie z założeniami najciekawsze zjawiska literackie, zaskakując odbiorców intertekstualnością i interdyscyplinarnym i interaktywnym charakterem spotkań. Warsztaty, wystawy, happeningi — to wszystko stanowiło przestrzeń wspólną, zarówno w sensie fizycznym jak i mentalnym, która pokazuje wartościowe zjawiska literackie, znakomite książki i wybitnych twórców z dużą świadomością jakościowego wyboru i roli rekomendacji.

Ważne było dla nas, by każda z poszczególnych grup wiekowych dzieci znalazła coś dla siebie. Szczególną uwagę poświęciliśmy grupom granicznym:

● dzieciom wczesnoprzedszkolnym, które dopiero wchodzą w świat literatury i wydarzeń kulturalnych,

● dzieciom powyżej 10 r. życia, których priorytety się zmieniają - kontakty z rówieśnikami, nowe technologie oraz ogromna ilość obowiązków szkolnych to powody odłożenia książek “na później”.

Program festiwalu uwzględnił wszystkie grupy odbiorców.

Wartością programową była równowaga: pomiędzy nowościami i utworami ponadczasowymi. Dlatego przeprowadziliśmy plebiscyt skierowany do całej Polski — Booklista wszechczasów. Funkcję rekomendacji pełniła także nasza znana i bardzo lubiana akcja Ostry Dyżur Literacki, który polega na dopasowywaniu książek do "badanych" dzieci i przepisywaniu ich na receptach literackich.

Międzypokoleniowy Festiwal Literatury Dziecięcej miał na celu:

● Podnoszenie kompetencji czytelniczych dzieci, które uczestnicząc w wydarzeniach łączą książkę z pozytywnymi emocjami.

● Podnoszenie kompetencji dorosłych, którzy uczestnicząc w wydarzeniach oraz weryfikując program nabędą większe rozeznanie w rynku wydawniczym literatury dla młodych.

● Wzmocnienie więzi rodzinnych, międzypokoleniowych.

● Przywrócenie seniorów do szeregów czynnych czytelników i uczestników kultury.

● Zaangażowanie seniorów w czynną organizację festiwalu w ramach wolontariatu i “Międzypokoleniowej rady programowej”, która gwarantuje zdecydowanie szerszą perspektywę.

● Zaktywizowanie ojców i dziadków, kreując pozytywne wzorce i walcząc ze stereotypem mężczyzny który nie czyta książek.

● Zaktywizowanie dzieci 10+, w szczególności chłopców, którzy w tym wieku zaczynają od książek odchodzić za rzecz kontaktów społecznych i nowych technologii.

● Zaangażowanie szerokiej publiczności, poprzez udział w plebiscycie “Booklista wszechczasów”, w wyniku którego powstaną listy rekomendowanych książek.

Priorytetem w działaniach festiwalu było pozytywne doświadczenie spotkania z literaturą i jej twórcą, które generuje zaciekawienie i chęć pogłębienia wiedzy, poznania kolejnych dzieł i uczestnictwa w kolejnych podobnych inicjatywach, dlatego duży nacisk położony jest na atmosferę spotkań, ich oprawę artystyczną, scenografię, warstwę dźwiękową, prowadzących, udogodnienia np. dla seniorów.

Zdecydowaliśmy się na organizację festiwalu w parach miast (główny opiniotwórczy ośrodek oraz pobliskie mniejsze miasto). Dało nam to dotarcie do znacznie większej ilości uczestników, co jest szczególnie ważne w kontekście seniorów i ich możliwości dotarcia do większych ośrodków. W wielu przypadkach oznacza to aktywizacje miejsc do tej pory nie posiadających podobnych imprez literackich. Pozwala to także na znaczną optymalizację kosztów organizacyjnych.

Festiwal odbył się w 18 miastach i miasteczkach: Warszawie, Radomiu, Wrocławiu, Opolu, Gdyni, Sopocie, Lublinie, Zamościu, Katowicach, Dąbrowie Górniczej, Krakowie, Tarnowie, Nowym Sączu, Starym Sączu, Krynicy, Olkuszu, Nowym Wiśniczu i Zalipiu. Współpracowało z nim 72 autorów i ilustratorów w tym 4 gości zagranicznych, odbyło się 149 wydarzeń w 33 instytucjach kultury. Skorzystało z niego 7500 dzieci i drugie tyle opiekunów.

Ostry Dyżur Literacki

Linki:

● Raport z akcji przeprowadzonej w bibliotekach;​

● Raport z akcji przeprowadzonej w księgarniach;​

● Strona akcji - księgarnie;​

● Strona akcji - biblioteki;​

Wideo:

● Telewizja Skawina;​

● Rzecz Jasna - Telewizja społeczna;​

● TVS - w Katowicach;​

● Radio Katowice;​

Ostry Dyżur Literacki to już sprawdzona akcja promująca czytelnictwo w zaskakującej happeningowej formie utrzymującej balans pomiędzy zabawą a autorytetem eksperta. Skierowana głównie do dzieci do 14 r. ż. i rodziców. W scenografii i konwencji gabinetu lekarskiego merytoryczni specjaliści literatury dla dzieci w kitlach lekarskich rekomendują wartościowe książki indywidualnie dobrane do wieku i preferencji oraz dotychczasowych doświadczeń czytelniczych ze szczególnym uwzględnieniem wartościowych nowości. Tytuły książek i ich dawkowanie przepisywane są na receptach. Akcja ma za zadanie uzdrowić tych, którym wydaje się, że czytanie jest nudne i zarekomendować kolejne wartościowe tytuły dzieciom, które od książek nie stronią. W 2019 roku eksperci odwiedzali niezależne księgarnie oraz biblioteki. Byli także do dyspozycji podczas targów książki oraz festiwali.

Celem głównym zadania było: podkreślenie roli księgarni lub biblioteki jako miejsca rozmowy i rekomendacji, miejsca dynamicznego, nowoczesnego i funkcjonującego we współczesnej, atrakcyjnej dla dzieci i młodzieży kulturze poprzez działania animacyjne i happeningowe, udowadniając, że rozmowa o lekturze może przebiegać w pozytywnej atmosferze zabawy, zrozumienia i partnerstwa. Powyższe działania miały na celu spowodowanie lepszego rozpoznania nowości wydawniczych, współczesnych trendów w literaturze dla dzieci, trafniejszego wartościowania. Pomogło to w wykształceniu jakościowego czytelnika, który zostanie również popularyzatorem literatury. Ważne dla nas było zachęcenie odbiorców do zakupu i przeczytania rekomendowanych książek, a jeżeli rekomendacje okażą się trafione, ich powrót do księgarni po kolejne. W bibliotekach oczywiście ważne było, by dzieci chciały książkę wypożyczyć i wrócić po kolejne z recepty i nie tytko.

Książki były dobrane na podstawie danych pozyskanych od dzieci w wywiadzie (tu lekarskim) co maksymalnie zwiększało szansę na sukces rozumiany jako żywe zainteresowanie dziecka rekomendowaną książką, a przez to rozbudzenie w nim ciekawości kolejnych lektur, wykształcenie w nim nawyku czytania, w kontekście nie obowiązku, a miło spędzanego czasu.

Ważnym aspektem akcji była również konsultacja księgarzy oraz bibliotekarzy z ekspertami Ostrego Dyżuru. Zaproszeni do projektu eksperci to ludzie pracujący na co dzień, często od lat, z literaturą dla dzieci i młodzieży, służą więc pomocą w weryfikacji księgozbioru, opowiadają o nowościach, przeprowadzają krótkie szkolenie: jak szukać wartościowych pozycji i jak nie zagubić się w ogromnym rynku wydawniczym, jak zawsze trzymać rękę na pulsie. Podpowiadali co warto przy najbliższej okazji zamówić, co czytają dzieci, a także jak rozmawiać i jak rekomendować książki młodym czytelnikom.

Ostry dyżur pozostawił po sobie dobre doświadczenie kontaktu z biblioteką, księgarnią, książkami i dorosłym, który jest przewodnikiem i partnerem. Rezultatem takich działań było większe zainteresowanie młodych ludzi książką, częstsze kupowanie, wypożyczanie i czytanie książek.

Zrealizowane cele w skrócie:

● zbudowanie w młodych odbiorcach pozytywnego obrazu literatury poprzez dobranie odpowiednich do zainteresowań i doświadczenia czytelniczego książek,

● promowanie najlepszej literatury dla dzieci (najlepszych współczesnych publikacji oraz pozycji klasycznych, które wciąż odpowiadają na potrzeby młodych odbiorców),

● kształtowanie w dzieciach i rodzicach uczestniczących w spotkaniach nawyków czytelniczych poprzez zaproponowanie im indywidualnej, dobranej do ich potrzeb listy publikacji oraz zaproszenie do skorzystania z usług księgarni,biblioteki

● budowanie w młodych odbiorcach pozytywnego wizerunku księgarni, biblioteki jako miejsca, w którym mogą twórczo i aktywnie spędzić czas,

● animacja życia literackiego w danej księgarni, bibliotece,

● zaproszenie do działania księgarni / bibliotek i dzieci także z małych miejscowości, w których dostęp do akcji czytelniczych oraz działań kulturalnych może być utrudniony,

● zwiększenie ilość książek zakupionych w danej księgarni / wypożyczonych w bibliotece,

● zapoznanie księgarzy / bibliotekarzy z najnowszymi publikacjami dla dzieci, sprawdzonymi źródłami wiedzy o literaturze dla dzieci oraz prostymi działaniami promującymi czytelnictwo w codziennej pracy,

● przygotowanie dla każdej z odwiedzanych księgarni / biblioteki listy książek rekomendowanych, które powinny znaleźć się w księgozbiorze.

Słoneczniki

Linki

● Oficjalna strona projektu;​

● Facebook projektu;​

● Prezentacja zapowiadająca edycję 2019;​

● Gala w Warszawie;​

● Gala w Krakowie;​

● Gala na śląsku;​

Wideo:

● TVP Warszawa

Akcja, która docenia i nagradza organizatorów najlepiej przygotowanych wydarzeń dla dzieci, które w największym stopniu przyczyniają się do ich rozwoju, będąc równocześnie najlepszą rozrywką. W dużych miastach propozycji zajęć dla dzieci jest bardzo wiele. Zajęcia plastyczne, muzyczne, konkursy, imprezy plenerowe, i wiele, wiele innych. To spore wyzwanie dla rodzica, którego czas jest bardzo ograniczony, tym bardziej, że ilość nie zawsze idzie w parze z jakością. Konkurs wychodzi naprzeciw cotygodniowym wątpliwościom, pomaga w wyborze najlepszej oferty edukacyjno-rozrywkowej dla dzieci, pomagając też niewielkim inicjatywom i instytucjom zaistnieć w świadomości rodziców.

Podstawowym założeniem konkursu jest oddanie głosu rodzicom. To rodzic, jako osoba najbliższa dziecku, najlepiej wie, jak bawiły się dzieci na danych zajęciach i co wyniosły z nich wartościowego. Dlatego prosimy Rodziców o zgłaszanie i komentowanie najwartościowszych według nich inicjatyw, w których uczestniczyli oraz głosowanie na nominowane wydarzenia i oceniane ich. Obok rodziców swoją nagrodę - Statuetki przyznaje kapituła złożona z ekspertów.

Kategorie konkursowe opierają się na koncepcji inteligencji wielorakich opracowanej przez H. Gardnera. Są to odpowiednio:

1.język,

2.logika,

3.sztuki wizualne,

4.muzyka,

5.ruch,

6. przyroda.

Rozwój inteligencji społecznej i refleksyjnej jest brany pod uwagę w każdej z kategorii. Równocześnie najważniejszymi kryteriami konkursu pozostają:

● ogólne podejście prowadzącego do najmłodszych,

● dostosowanie oferty do potrzeb rozwojowych dziecka,

● atrakcyjność inicjatywy, oceniana w odniesieniu do zaangażowania emocjonalnego dziecka.

W 2019 r. Słoneczniki odbyły się już po raz dziewiąty – ósmy raz w Warszawie, dziewiąty w Krakowie i czwarty na terenie województwa śląskiego.