Opera Leśna w Sopocie, historyczny „Teatr Natury” z 1909 roku, na nowo staje się miejscem spotkania wielkiej sztuki z siłą przyrody. – Opera Leśna jest wymarzonym miejscem do realizacji festiwalu. Natura staje się częścią widowiska – mówi Tomasz Konieczny, dyrektor artystyczny festiwalu. Od pierwszej edycji Baltic Opera Festival pragnąłem, by Opera Leśna stała się miejscem, gdzie wielkie dzieła operowe będą brzmiały jeszcze bardziej intensywnie, a akustyka tego miejsca dodaje każdemu występowi niepowtarzalnego charakteru – dodaje.
Festiwal wykorzystuje potencjał miejsca: architektura, otwarte niebo i akustyka tworzą niezwykłą, pełną żywiołów przestrzeń, zlokalizowaną wśród drzew, w zgodzie z otaczającą ją przyrodą.
– Postaramy się zaprosić las, aby jeszcze bardziej stał się częścią przedstawienia – zapowiada Romuald Wicza-Pokojski, reżyser „Salome”. – Opera Leśna zawsze stanowi ogromne wyzwanie, ale i wielką pokusę artystyczną. To miejsce pełne inspiracji.
Program Baltic Opera Festival 2025 świadomie balansuje między klasyką a współczesnością, monumentalnością a kameralnością, operą a eksperymentem. Obok wielkich nazwisk świata opery – jak Matthias Goerne, Olga Bezsmertna czy Gerhard Siegel – pojawiają się wybitni aktorzy i twórcy teatralni, jak Danuta Stenka czy Krzysztof Gosztyła. Festiwal nie ogranicza się do form tradycyjnych: stawia na multidyscyplinarność, innowację i aktualność tematów. Każda produkcja opowiada o człowieku – w historii, micie, emocji – i każda robi to inaczej: przez pieśń, taniec, obraz, literaturę.
Artyści wezmą udział w monumentalnych produkcjach: „Salome” Straussa, „Pasji według św. Łukasza” Pendereckiego i scenicznej wersji „Podróży zimowej” Schuberta.
Program
Wspólnym mianownikiem wszystkich festiwalowych wydarzeń jest opowieść o człowieku – jego samotności, tęsknocie i pragnieniu odnalezienia siebie w świecie, który nieustannie się zmienia. Baltic Opera Festival opowiada o ludzkiej wędrówce – przez historię, emocje i tożsamość.
„Podróż zimowa” – liryka w przestrzeni przemysłowej
10 lipca festiwal otworzy „Podróż zimowa” Schuberta w przestrzeni Galerii Layup w Gdańsku. Spektakl łączy pieśni, taniec i poezję – także Baczyńskiego – w refleksyjnej inscenizacji inspirowanej wojennymi losami pradziadka Łukasza Koniecznego. Przestrzeń postindustrialna pogłębia osobisty wymiar tej muzycznej podróży.
Łukasz Konieczny, twórca i wykonawca produkcji, mówi: Zainspirowałem się zapiskami mojego pradziadka, Kazimierza Fiedlera, który spędził prawie cztery lata w obozie koncentracyjnym w Buchenwaldzie. To dla mnie bardzo osobista relacja z bohaterem apokaliptycznej, być może ostatniej, samotnej wędrówki. Choć inspiracją są przeżycia wojenne, nie są one głównym tematem, poezja nie potrzebuje dosłownych odniesień. Spektakl jest multidyscyplinarny: oprócz muzyki Schuberta, pojawia się także poezja Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, wykorzystywana w sposób eksperymentalny, oraz taniec. Przestrzeń postindustrialna idealnie pasuje do tego projektu, nie ma tu tradycyjnej scenografii. Cieszę się, że pokazujemy to w Stoczni Gdańskiej, a nie w typowej sali teatralnej czy koncertowej – mówi Konieczny.
„Salome” – dramat w naturze
11 i 13 lipca w Operze Leśnej rozegra się dramat namiętności i przeznaczenia – „Salome” Straussa. Reżyser, wspólnie z Tomaszem Koniecznym, tworzy inscenizację, w której przyroda i psychologiczne napięcia przenikają się w intensywnym teatralnym doświadczeniu. Motywem przewodnim będzie samotność, a tytułowa bohaterka – uwięziona w kostce lodu – stanie się symbolem człowieka zagubionego we własnym świecie.
Romuald Wicza-Pokojski, reżyser spektaklu, podkreśla: W inscenizacji, opartej na koncepcji Tomasza Koniecznego, Opera Leśna jest integralnym elementem produkcji. To dramat psychologiczny, który mówi o ludzkiej naturze. Musimy pokazać go na wielkiej scenie, zaprojektowanej dla dużych widowisk. Richard Strauss w swojej muzyce precyzyjnie zapisuje psychologiczne napięcia, które chcemy uwypuklić. To prawdziwe połączenie wody i ognia, a atmosfera Opery Leśnej świetnie sprzyja takiej interpretacji.
Motywem przewodnim festiwalu jest samotność, ale także fakt, że wszyscy w jakimś sensie jesteśmy uchodźcami. Wszyscy wędrujemy, wszyscy skądś pochodzimy, i to nas wzbogaca. To nie jest wędrówka ucieczki, ale poszukiwanie tożsamości. Niezależnie od miejsca, z którego pochodzimy, znajdujemy własne ścieżki.
„Głos potwora” – współczesność i mity
12 lipca Opera Bałtycka zaprezentuje „Głos potwora” Aleksandra Nowaka – nowoczesne dzieło operowe inspirowane filmem „Europa, Europa” Agnieszki Holland. Pod batutą Yaroslava Shemeta i w reżyserii Agnieszki Smoczyńskiej, opera bada mechanizmy wykluczenia i demonizacji „innego” – w formie zderzającej mit z brutalnym realizmem. Współczesną historię przenosimy w świat mitów, aby dotrzeć do źródeł strachu, nienawiści i miłości poszukując w nich ponadczasowej prawdy o człowieku – tłumaczy reżyserka. Zależy nam na zderzeniu formy opery z realizmem. Inscenizacja odnosi się do dokumentalnego zapisu powstawania ekspozycji muzealnej opowiadającej o zagładzie „innego”, „obcego” i „nieznanego” poprzez wykreowanie z niego potwora, a następnie wykonanie na nim egzekucji. Pojawiające się eksponaty wywołują duchy przeszłości, te zaś uruchamiają w głównym bohaterze głęboko zakodowane lęki. Przedstawiona rzeczywistość powoli zaczyna się zakrzywiać – odsłaniając praobrazy zapisane w dziejach świata. Zaczynamy rozumieć, że treścią libretta jest motyw unicestwienia i utraty tożsamości – aktualny od początków ludzkości po dzisiaj.
„Pasja według św. Łukasza” – duchowość i uniwersalizm
Monumentalna „Pasja według św. Łukasza”Krzysztofa Pendereckiego w reżyserii Barbary Wiśniewskiej, opowiada historię Chrystusa w sposób uniwersalny, poruszając kwestie, które wykraczają poza religijne granice. To nie tylko religijna narracja, ale uniwersalna opowieść o cierpieniu, winie i nadziei – bliska każdemu, kto szuka sensu w świecie pełnym niepokoju.
– Chcemy nadać jej bardziej uniwersalny, głęboko humanistyczny charakter – mówi reżyserka - zgodnie z zamysłem samego kompozytora. Krzysztof Penderecki powiedział kiedyś, że zbudował strukturę dzieła tak, aby widz „poprzez napięcie i dramatyzm muzyki został włączony w sam środek wydarzeń - jak w średniowiecznym misterium, gdzie nikt nie stał z boku”. Chcemy, nawiązując do współczesnego wymiaru Pasji, zaprosić widzów do refleksji nad historią Chrystusa przechodząc od doświadczenia osobistego do szerszego, ogólnoludzkiego.
W naszym odczytaniu chcemy podążać wprost za narracją ewangeliczną otwierając ją poprzez metafory, które będą mogły być bliskie emocjonalnie dla widzów, zarówno wierzących, jak i niewierzących. Ta opowieść może przemówić do tych, którzy patrzą na historię Chrystusa przez pryzmat religijny, ale także do tych, którzy szukają sensu w świecie pełnym wyzwań i niepewności. Jest to zaproszenie do zadawania pytań o współczesne problemy, które często odbijają się w historii i jej interpretacjach. Muzyka Krzysztofa Pendereckiego potrafi poruszyć najgłębsze zakamarki duszy. Jest obezwładniająco piękna.
„Wòlô Bòskô” – kaszubskie dziedzictwo
Inscenizowany koncert pieśni kaszubskich 15 lipca będzie szczególnym wydarzeniem dla regionu. To nasza muzyczna podróż do korzeni, która ma na celu przywrócenie pamięci o kaszubskim dziedzictwie – dodają organizatorzy. To muzyczne dziedzictwo ożyje na nowo, dając głos tradycjom, które wciąż rezonują w pejzażu Pomorza.
III edycja Baltic Opera Festival to wyjątkowa okazja, by wędrować przez świat muzyki, teatru i natury. To festiwal, który nie boi się pytań, które są ważne dzisiaj – o samotność, wykluczenie i wędrowanie ku własnej przyszłości.
Przestrzeń Opery Leśnej i inne miejsca festiwalu stają się tłem dla wielkich pytań, które zadajemy sobie jako ludzie w obliczu trudnych czasów. To miejsce, w którym sztuka nie jest tylko przedstawieniem, ale zaproszeniem do głębszej refleksji – mówi Tomasz Konieczny, dyrektor artystyczny.
– Festiwal daje okazję do obcowania z wielką sztuką w niecodziennych lokalizacjach, gdzie muzyka i przestrzeń tworzą niezwykłe doświadczenie – kontynuuje artysta. – To także okazja do przeżycia wyjątkowych emocji w towarzystwie światowych gwiazd opery, którzy wystąpią w unikalnych, często premierowych produkcjach.
Dyrektorem festiwalu od pierwszej edycji jest Rafał Kokot, Tomasz Konieczny pełni rolę dyrektora artystycznego, organizatorem jest Opera Bałtycka w Gdańsku, w imieniu której działa jej dyrektor Romuald Wicza-Pokojski.
Bilety w kasie Opery Bałtyckiej w Gdańsku i na www.balticoperafestival.pl
Dostępne także karnety na spektakle w Operze Leśnej w Sopocie
