Czym jest kolagen?
Kolagen jest najliczniej występującym białkiem w organizmie człowieka. Można go znaleźć w skórze, mięśniach, ścięgnach, chrząstkach i innych tkankach łącznych. W ostatnich latach białko to zyskało dużą uwagę ze względu na jego potencjał w zakresie poprawy m.in. zdrowia stawów.
Istnieje wiele różnych rodzajów kolagenu, z których każdy ma swoją własną funkcję biologiczną. Do tej pory najbardziej znane są:
- typ I – występujący głównie w tkance łącznej kości, w skórze, tkance podskórnej, tkance tworzącej blizny oraz w ścięgnach i więzadłach;
- typ II – obecny w chrząstkach stawowych;
- typ IV – wchodzący w skład cienkich membran pomiędzy różnymi tkankami.
Jako białko, kolagen składa się z aminokwasów, takich jak np. glicyna, lizyna i prolina. Dużą rolę w jego syntezie odgrywają wyspecjalizowane komórki zwane fibroblastami. Działają one poprzez wbudowywanie tych aminokwasów w złożone nici, tworząc podstawową cząsteczkę kolagenu, która ulega następnie dalszemu wiązaniu, sieciowaniu i fałdowaniu.
Jakie jest znaczenie kolagenu dla biegaczy?
Kolagen jest głównym składnikiem tkanki łącznej. To właśnie ona łączy ze sobą inne tkanki i zapewnia podporę narządom wewnętrznym. Włókna kolagenowe tkanki łącznej stanowią także istotny materiał budulcowy dla większości organów, zwłaszcza dla chrząstek stawowych. Zapewniają im elastyczność, odpowiednią amortyzację oraz wpływają na ruchomość stawów i ograniczają ich nadmierne zużycie.
Niestety, już po 25. roku życia stopniowo spada zdolność organizmu do produkcji kolagenu. Co więcej, intensywna aktywność fizyczna, taka jak długie bieganie, mechaniczne obciążenia kończyn podczas treningów, a nawet nadmierna ekspozycja na słońce lub narażenie na zbyt wysokie i niskie temperatury, utrudniają prawidłową syntezę tego białka.
Jednak nie warto rezygnować z biegania, bo jak się okazuje, ten sport w odpowiednich „dawkach” może korzystnie i ochronnie wpływać na stan tkanek miękkich wokół stawu, ich elastyczność, rozciąganie oraz napięcie mięśniowe. Warto jedynie pomyśleć o odpowiedniej rozgrzewce, dobrym planie treningowym i profilaktycznym zażywaniu kolagenu, żeby dłużej cieszyć się zdrowymi stawami.
Komu jest potrzebny kolagen na stawy?
Zastanawiasz się, czy kolagen jest wsparciem tylko dla biegaczy? Nie! Ten cenny składnik jest potrzebny nie tylko osobom aktywnym fizycznie i starszym, ale także:
- palaczom tytoniu;
- pijącym nadmierne ilości alkoholu;
- stosującym diety redukcyjne np. ubogie w białko lub ograniczające spożycie warzyw i owoców;
- uprawiającym sporty ekstremalne;
- przechodzącym przez zmiany hormonalne np. przy menopauzie;
- obciążonym ogólnoustrojowymi chorobami przewlekłymi.
Powyższe czynniki również mogą zakłócać proces naturalnej syntezy kolagenu w Twoim organizmie i odpowiadać za destrukcję włókien kolagenowych.
Jaki kolagen na stawy spożywać?
Zdolność organizmu do naturalnej produkcji kolagenu spada z wiekiem, zmniejszając się po 40. roku życia nawet o 1% rocznie. Dlatego też należy zadbać o dostarczanie tego białka z zewnątrz. Źródłem kolagenu w diecie są mięso (wołowina, wieprzowina, podroby), ryby i owoce morza (np. ośmiornice, meduzy) oraz produkty zawierające żelatynę. Najlepiej pozyskać go z kości, skór, skórek lub ścięgien zwierzęcych, a następnie spożywać w formie np. intensywnych bulionów i galaretek.
Możesz też profilaktycznie brać kolagen na stawy w formie suplementu diety np. do picia w ampułkach. Zawsze zwracaj uwagę na skład produktu. Niezbędna w syntezie kolagenu jest witamina C, a jej zmniejszona ilość w organizmie może upośledzać jego produkcję w celu zapewnienia prawidłowego funkcjonowania m.in. kości i chrząstek. Dlatego jej obecność w preparatach z kolagenem jest bardzo ważna.
Pamiętaj, że istotna jest też systematyczność. Wysokiej jakości suplementy są łatwym i skutecznym sposobem na dostarczenie do organizmu odpowiedniej ilości kolagenu pod warunkiem, że będą spożywane wedle zaleceń producenta.
Bibliografia
1. Godek P. (2018). Terapia kolagenowa w praktyce ortopedycznej – doświadczenia własne. Praktyczna Ortopedia i Traumatologia.
2. Nowicka-Zuchowska A., Zuchowski A. (2019). Kolagen – rola w organizmie i skutki niedoboru. Lek w Polsce Vol 29 Nr 11/12’19 (342/343).
3. Rozporządzenie Komisji (UE) NR 432/2012 z dnia 16 maja 2012 r. ustanawiające wykaz dopuszczonych oświadczeń zdrowotnych dotyczących żywności, innych niż oświadczenia odnoszące się do zmniejszenia ryzyka choroby oraz rozwoju i zdrowia dzieci.
4. Walasek P. (2021). Choroba zwyrodnieniowa stawów i bieganie wzajemnie się wykluczają? Aktualne doniesienia. Praktyczna Ortopedia i Traumatologia.
Artykuł sponsorowany
