ON AIR
od 14:00 Kino w roli głównej zaprasza: Magdalena Juszczyk

Poznaj różne twarze muzyki filmowej i klasycznej!


Niezrównana błyskotliwość i głęboki humanizm łączą się u Haendla w wyjątkowo mądrej muzyce. Skomponowana w trzy tygodnie, oryginalna wersja historii śmierci Jezusa zyskuje przychylność słuchaczy niezmiennie od 1741 roku. „Muzyka pełna energii i świeżości. A chłopięce soprany wyśpiewujące wielkość kościoła Chrystusowego to najbardziej ujmująca strona tego nagrania.” – Penguin Guide

O kompozytorze:

Królewskie śluby, uroczystości koronacyjne czy szlagiery filmowe to zaledwie wierzchołek góry lodowej, gdzie można się spodziewać muzyki Georga Friedricha Haendla. Niemiecki kompozytor urodzony w tym samym roku, co Jan Sebastian Bach, odnalazł sławę i fortunę w Londynie jako królewski kompozytor i ulubieniec publiczności operowej. Tablica pamiątkowa wmurowana w ścianę jego londyńskiego domu przy Brook Street wskazuje miejsce, w którym Haendel napisał swe największe dzieła. Dwa wieki później Jimi Hendrix przeprowadził się do sąsiedniego domu, odnawiając niejako tę dawną tradycję komponowania na Brook Street. Kariera Haendla rozpoczęła się w momencie porzucenia przez niego studiów prawniczych w swoim rodzinnym Halle i wstąpienia do trupy teatralnej w tamtejszej operze. Kłótnia z bliskim przyjacielem doprowadziła do pojedynku, który kompozytor przeżył tylko dzięki szczęśliwemu omsknięciu się miecza przeciwnika na metalowym guziku płaszcza Haendla. Jego życie upływało na podróżach do Włoch, gdzie niezmiennie rozwijał swój kunszt i zachwycał tamtejszych dożów, książąt, kardynałów i całą europejską arystokrację bawiącą w tamtych rejonach. W 1710 roku Heandel został zauważony w towarzystwie kobiety (o imieniu Wiktoria) – i jest to jedyny ślad życia emocjonalnego kompozytora. Jak widać, zobowiązania operowe i szał twórczy wysysały z H aendla wszystkie siły witalne. W tym samym roku przyjął posadę na dworze elektora w H anowerze. Rok później wyjechał wraz dziećmi elektora, a późniejszymi królem Jerzym II i królową Karoliną do Londynu, gdzie skomponował operę Rinaldo. Haendel przebywał w Londynie aż do śmierci w 1759 roku, ciesząc się monopolem na twórczość operową w stolicy Anglii i wypełniając ówczesne zainteresowanie Anglików operą włoską. Zmieniające się gusta muzyczne i kierownictwo konkurencyjnego Towarzystwa Operowego podcinały w latach 30. skrzydła Haendlowi. Szybko jednak zyskał sobie szacunek i uznanie publiczności, komponując serię oratoriów opartych na tekstach biblijnych. Pomimo kłopotów ze wzrokiem i słabego zdrowia, pracował do późnych lat, tworząc takie oratoria, jak Teodora i Jeptha, które umacniały jego sławę jako jednego z największych kompozytorów swoich czasów.

O utworach:

Londyńska kariera Haendla nie przebiegała cały czas tak prosto, jakby się można z perspektywy lat spodziewać. Na łamach jednej z tamtejszych gazet sugerowano kompozytorowi powrót w rodzinne strony. Po latach zarzutów, że opera włoska jest przeżytkiem, w 1741 roku Haendel został poproszony przez lejtnanta Dublina o skomponowanie oratorium religijnego. Koncert zaplanowano na następny rok w New Music Hall w Dublinie. Haendel rozpoczął pracę nad Mesjaszem w sierpniu, a już 14 września postawił ostatnią kropkę w partyturze. Rozdział twórczości oratoryjnej w muzyce Haendla zyskał wielu nowych entuzjastów jego muzyki. Mesjasz, przez swoją tematykę oraz ładunek teatralności zwrócił uwagę kręgów opiniotwórczych, wśród których znaczącą rolę pełnił m.in. Jonathan Swift, dziekan katedry św. P atryka w Dublinie. Premiera Mesjasza odbyła się 13 kwietnia 1742 roku, by już kilkanaście miesięcy później doprowadzić do wykonania w londyńskim Covent Garden, podsycając zainteresowanie publiczności angielskiej formą oratoriów. Błyskotliwy wybór tekstów dokonany przez Jennensa, włączający do libretta starotestamentowe przepowiednie, Ewangelie czy fragmenty Księgi Objawienia dał możliwość pokazania kunsztu kompozytorskiego Haendlowi. Pierwsza część oratorium odnosi się do narodzin Chrystusa, o czym śpiewa chór „For unto us a Child is born”. Jego ziemskie cierpienie, zmartwychwstanie i wniebowstąpienie przedstawione jest w drugiej części, a każdy rozdział Pasji żywo ilustrują chóry i pełne emocji partie solowe. Trąbki i perkusja, instrumenty charakterystyczne dla królewskich uroczystości, pobrzmiewają w najbardziej znanej części oratorium – Alleluja oddającym wstąpienie zmartwychwstałego Chrystusa do Królestwa Niebieskiego. Esencją tej muzyki jest przesłanie dotyczące zbawienia, które przejawia się w chwytającym za serce pięknie muzyki; „Wiem, że mój Zbawca żyje” śpiewa w pewnym momencie sopran, niosąc poprzez muzykę obietnicę zbawienia. Ofiara Chrystusa, który dał siebie ludziom, zwieńczona jest muzycznie finałowym chóralnym Amen.

O muzyce:

Od wczesnych lat hamburskich po dojrzałą twórczość w Londynie kompozycje Haendla znamionowały niezwykła inwencja melodyczna i niezwykła oryginalność. Najlepsze jego opery traktują o kondycji człowieka. Orlando na przykład porusza temat zazdrości kochanków, podczas gdy Juliusz Cezar odkrywa historię Cezara i K leopatry. Muzyka do sztuk teatralnych, opera, utwory orkiestrowe i kameralne, suity klawesynowe, kantaty, hymny czy typowe dla muzyki angielskiej anthems, jak i każdy tworzony w tamtych czasach styl muzyczny wyszły także spod jego pióra. Przez długie lata sława tego kompozytora związana była przede wszystkim z takimi kompozycjami, jak Mesjasz, Muzyka na wodzie czy Muzyka ogni sztucznych. Współcześnie odkryto na nowo włoskie opery Haendla, które poszerzyły odbiór jego wizerunku artystycznego o rys twórcy muzyki religijnej i dworskiej. Teatr był jego żywiołem, w którym potrafił wykorzystać dramatyzm dnia codziennego i spleść go z artyzmem przedstawienia. Jego muzykę cechuje ponadto humor i inteligencja, co czyni z muzyki Haendla mieszankę piękna i elokwencji.

Georg Friedrich Haendel
Mesjasz
Tracklista:

Część I
1. Sinfonia (Uwertura) 2.51
2. Comfort ye my people / Ev’ry valley shall be exalted 6.34

Paul Elliott, tenor

3. Chór: And the glory of the Lord 2.51
4. Thus saith the Lord / But who may abide 5.31

Emma Kirkby, sopran
5. Chór: And He shall purify 2.42
6. Behold, a Virgin shall conceive / O thou that tellest good tidings to Zion 6.15

Carolyn Watkinson, kontralt
7. Chór: For unto us a Child is born 4.14
8. Pifa (Pastoral Symphony) 0.53
9. There were shepherds abiding in the fields And lo, the Angel of the Lord / Chorus: Glory to God 3.21

Judith Nelson, sopran

Część II
10. Chór: Behold the Lamb of God 2.16
11. All they that see Him / Chorus: He trusted in God 2.59
12. But Thou didst not leave his soul in hell 2.22

Judith Nelson, sopran
13. Chór: Lift up your heads 3.15
14. How beautiful are the feet 2.03

Judith Nelson, sopran

15. Why do the nations so furiously rage together? / Chorus: Let us

break their bonds asunder 3.15
David Thomas, bas

16. Chór: Hallelujah 3.50

Część III
17. I know that my Redeemer liveth 2.16
Judith Nelson, sopran

18. Chór: Since by man came death 2.02
19. Behold I tell you a mystery / The trumpet shall sound 9.00

David Thomas, bas

20. Chór: Worthy is the Lamb 3.45
21. Chór: Amen 3.22

Emma Kirkby, sopran
Judith Nelson, sopran
Carolyn Watkinson, kontralt
Paul Elliot, tenor
David Thomas, bas
Choir of Christ Church Cathedral, Oxford
The Academy of Ancient Music
Christopher Hogwood, dyrygent

Słuchaj RMF Classic i RMF Classic+ w aplikacji.

Pobierz i miej najpiękniejszą muzykę filmową i klasyczną zawsze przy sobie.

Aplikacja mobilna RMF Classic