„W towarzystwie przewodniczki Muzeum POLIN udamy się w najbliższą sobotę w podróż do tradycyjnego żydowskiego domu i synagogi w Galerii „Miasteczko (1648–1772)” – poinformowała PAP Marta Dziewulska, kierowniczka biura prasowego Muzeum POLIN w Warszawie.
Przez siedem tygodni, w każdą sobotę o 10, odbywać się będą spacery online z przewodnikiem po kolejnych galeriach wystawy stałej „1000 lat historii Żydów polskich”. Na zwiedzających czekać będą opowieści o żydowskich świętach, obyczajach, religii i kulturze. O miłości, przyjaźni, poświęceniu i walce. O życiu znanym z kronik i gazet, a także o tym znanym z ulic w żydowskich dzielnicach.
W sobotę 2 maja zaplanowano premierowy wirtualny spacer „Strefa damska, strefa męska”. Zwiedzający obejrzą Galerię Miasteczko opowiadającą historię drugiej połowy XVII i XVIII wieku. Rzeczpospolita Obojga Narodów była wtedy domem największej społeczności żydowskiej na świecie. W miasteczkach na jej terytorium mieszkali obok siebie Żydzi i chrześcijanie. Mówiono w nich po polsku, w jidysz, po ukraińsku i w wielu innych językach. Czym różnił się dom żydowski od nieżydowskiego? Jak się modlono, jak jedzono? Czym są Tora, babiniec, bima? I co symbolizują umieszczone na stropie synagogi w Gwoźdźcu dwa jednorożce? Do żydowskiego domu i synagogi widzów poprowadzi Dagmara Mańka-Wizor, przewodniczka Muzeum POLIN.
„Nawet jeżeli ktoś zna wystawę „1000 lat historii Żydów polskich, dzięki wirtualnym spacerom ma szansę odkryć nowe treści, spotkać nieznane wcześniej postaci” – zachęca Dagmara Mańka-Wizor.
W ramach spacerów online po wystawie „1000 lat historii Żydów polskich” – bez wychodzenia z domu" goście poznają Galerię Pierwsze spotkania (960–1500) podczas spaceru „Kupcy, bankierzy, dyplomaci. Czym zajmowali się Żydzi w dawnej Polsce?” będzie mowa o początkach relacji między Żydami a Polakami, o okolicznościach osiedlenia się w Polsce żydowskich osadników, o roli, jaką odgrywali w gospodarce dawnej Polski.
Kolejna Galeria Paradisus Iudaeorum (1569–1648) to spacer pt. „Rzeczpospolita Tolerancyjna Szlachecka”, czyli opowieść o Rzeczpospolitej Obojga Narodów, która była największym i najbardziej zróżnicowanym pod względem ludnościowym krajem w Europie. W czasach, kiedy Europą szarpały wojny na tle religijnym, w Warszawie podpisano zobowiązanie tolerancji. Traktat dał początek epoce zwanej „złotym wiekiem” dla Żydów.
W Galerii Wyzwania nowoczesności (1772–1914) podczas spaceru pt. „Pociąg do nowoczesności – jak zmieniał się świat polskich Żydów w XIX wieku?” przedstawiony zostanie wiek XIX na ziemiach polskich i konsekwencje rozbiorów, które zmieniły życie całego społeczeństwa. Staliśmy się obywatelami trzech różnych krajów: Austrii, Prus i Rosji. Jak wpłynęło to na życie religijne polskich Żydów? Za jakimi nurtami judaizmu zaczęli podążać? Zwiedzający udadzą się na dworzec kolejowy, aby zobaczyć dokąd podróżowali Żydzi w XIX wieku oraz jak wpłynęli na rozwój kolei w Królestwie Polskim. Złożą także wizytę w Łodzi – mieście będącym symbolem rewolucji przemysłowej, poznają Wielką Synagogę na Tłomackiem oraz historię wielkich emigracji z końca XIX wieku.
Dzięki Galerii Na żydowskiej ulicy (1918–1939)w trakcie spaceru pt. „Do Ziemiańskiej na pół czarnej. Świat poetów, malarzy i filmowców żydowskich w międzywojennej Polsce” goście POLIN znajdą się na tłocznej i gwarnej przedwojennej żydowskiej ulicy. Zwiedzający wejdą w bramy kilku kamienic, aby dowiedzieć się gdzie można było spotkać śmietankę towarzyską i artystyczną międzywojennej Warszawy oraz posłuchać poezji Juliana Tuwima. Odwiedzą kino, kawiarnię, a także siedzibę Związku Literatów i Dziennikarzy Żydowskich oraz dowiedzą się, dlaczego tańczono tam tango. Przyjrzą się także żydowskiej prasie i poznają pionierkę żydowskiego feministycznego dziennikarstwa.
Spacer „Kim byli, co czuli, co się z nimi stało?” po Galerii Zagłada (1939–1945) wyemitowany został 18 kwietnia w związku z przypadającą 19 kwietnia rocznicą wybuchu powstania w getcie warszawskim, ale jest cały czas dostępny online.
Wybuch II wojny światowej na zawsze przekreślił marzenia, plany i nadzieje tysięcy Żydówek i Żydów. W Galerii Zagłada prezentowane są losy ludności żydowskiej w latach 1939-1945 – od dyskryminujących i wykluczających zarządzeń, przez izolację, po fizyczną eksterminację. Pokazano też miejsca, które odegrały kluczową rolę w historii getta warszawskiego i dowiadujemy się, kim byli ludzie stłoczeni w zamkniętej dzielnicy i wywiezieni z getta latem 1942 roku. Przedstawieni są ci, którzy 19 kwietnia 1943 roku stanęli do walki, aby stawić opór działaniom okupanta i zaalarmować świat o tragedii ludności żydowskiej. Poznajemy ich losy oraz słyszymy słowa, jakimi opisywali swoje emocje i odczucia, opowiadając o swojej motywacji, nadziei, zaufaniu lub rozczarowaniu.
Spacer po zamykającej wystawę stałą Galerii Powojnie (1944 do dziś) pt. „Zostać czy wyjechać? Dylematy polskich Żydów ocalałych z Zagłady” przedstawia sytuację po II wojnie światowej, którą przeżyło tylko 10 proc. polskich Żydów. Po tym najtragiczniejszym okresie w historii, stanęli oni przed niezwykle trudnym pytaniem: pozostać w Polsce czy odbudowywać swoje życie poza jej granicami?
Spacery odbywają się w każdą sobotę o godzinie 10 na www.facebook.com/polinmuseum i www.polin.pl oraz na kanale YouTube.
Szczegółowe informacje: www.polin.pl. Projekt "Spacery po wystawie. Bez wychodzenia z domu" jest finansowany przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszu EOG oraz przez budżet krajowy.
Anna Bernat
