tremolo[wł., drżąco ],rodzaj › artykulacji, polegający na szybkim powtarzaniu 1 lub na przemian 2 dźwięków (akordów);efekt tremolo na 1 dźwięku, o dużym ładunku wyrazowym i dram., najłatwiejszy do uzyskania na instrumentach smyczkowych, jest stosowany w eur. muzyce artyst. od XVII w. (Affetti musicali, 1617, B. Mariniego, Combattimento di Tancredi e Clorinda, 1624, C. Monteverdiego); dawniej wprowadzano t. m.in. do zilustrowania momentów grozy (np. w Pasji wg Św. Mateusza J.S. Bacha, w Alceste Ch.W. Glucka); w śpiewie zostało zarzucone pod koniec XVIII w.; t. na 2 różnych dźwiękach, zw. też tremolando, jest uzyskiwane gł. na instrumentach dętych, niektórych idiofonach (wibrafon, ksylofon) i instrumentach klawiszowych; na tych ostatnich jest też możliwe tremolando na 2 różnych akordach.