Odcinek 6

Petersburg to interpretacja, artyzm, lekkość, piękno ruchu, Moskwa to z kolei perfekcja wykonania. Odwiedzimy te miejsca a naszymi przewodnikami, będą najlepsi polscy soliści. Dziś buszujemy za kulisami Teatru Bolszoj i sprawdzamy, jak się żyje, tańcząc w zespole baletowym Teatru Wielkiego – Opery Narodowej w Warszawie

Mini słowniczek pojęć użytych w programie:

Teatr Bolszoj - zabytkowy i historyczny teatr w Moskwie, położony na Placu Teatralnym w centrum miasta niedaleko Kremla. Wystawia przedstawienia operowe i baletowe. Balet Bolszoj i Opera Bolszoj należą do najstarszych i największych zespołów, odpowiednio, baletowych i operowych na świecie. Teatr patronuje Moskiewskiej Akademii Choreografii, światowemu liderowi szkolnictwa baletowego.

Teatr Mariinsky - Teatr Opery i Baletu w Sankt Petersburgu. Pod koniec lat 80. dyrekcję teatru objął Walerij Giergijew i uczynił z Teatru jeden z najbardziej operatywnych zespołów operowych świata, który tworzy spektakle w koprodukcji m.in. z nowojorską Metropolitan Opera, mediolańską La Scalą, londyńską Covent Garden, San Francisco Opera i Festiwalem w Salzburgu.

Pointy - twarde baletki przeznaczone do tańca klasycznego. Tancerki tańcząc stoją na samych czubkach palców, czyli wchodzą na pointy. Ich pojawienie się było związane z rozwojem baletu włoskiego i reformą kostiumu baletowego na przełomie XVIII wiek i XIX wieku. Pierwsze na pointach stanęły słynne tancerki Taglioni i Istomina.

Maria Taglioni - tancerka włoska, córka Filipa Taglioni, pod którego okiem studiowała taniec w Paryżu. W 1832 została pierwszą i niedoścignioną odtwórczynią głównej roli w balecie Sylfida. Wystarczyło samo jej imię aby wypełniać największe teatry po brzegi. Jako jedna z pierwszych tancerek przywdziała białe, długie tutu (długa suknia z tiulu), które od tego momentu stało się emblematem tancerek klasycznych. I choć nie była pierwszą, która tańczyła na palcach, to dzięki jej interpretacji ten typ tańca stał się rutynowym w każdym balecie. Nawet jej uczesanie, z przedziałkiem pośrodku i włosami upiętymi w niski kok, stało się konwencjonalnym uczesaniem wszystkich klasyczek, aż do dziś.

Filippo Taglioni - włoski tancerz, baletmistrz, dyrektor teatru. Debiutował jako tancerz 1794 w Pizie. Od 1802 pracował na wielu scenach, m.in. w Sztokholmie, Wiedniu, Petersburgu. 1822–1836 przewędrował niemal całą Europę, wystawiając balety dla swej córki Marii Taglioni. W 1843 przybył do Warszawy i objął dyrekcję baletu w teatrze warszawskim oraz w warszawskiej szkole baletowej. Wychował wielu wybitnych tancerzy, był autorem choreografii kilku baletów, m.in.: Pustoty karnawałowe (1845), Miłość przebudzona (1852). W 1853 wrócił do Włoch.

„Billy Elliot” - koprodukcja francusko-brytyjska z 2000 roku w reżyserii Stephena Daldry, Billy Elliot to 11-latek wychowywany w górniczej rodzinie, gdzie prym wiodą surowy ojciec i brat. By wykrzesać w dorastającym chłopcu wzorzec męskości, ojciec zaprowadza go na trening boksu. Jednak Billy przypadkowo trafia na lekcję tańca klasycznego. Gdy okazuje się, że ma wielki talent, zaczyna naukę baletu pod czujnym okiem niespełnionej primadonny, pani Wilkinson, która marzy, by Billy został tancerzem Królewskiej Akademii Tańca. Czy mu się to uda i jak zareaguje ojciec, gdy dowie się, że jego syn zamienił rękawice bokserską na atłasowe baletki?

„Black Swan” - amerykański thriller psychologiczny w reżyserii Darrena Aronofsky'ego. W rolach głównych wystąpiły Natalie Portman oraz Mila Kunis, które wcieliły się w role nowojorskich baletnic występujących w „Jeziorze łabędzim”. Obraz otworzył 67. Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Wenecji dnia 1 września 2010 roku.

Jules Perrot - tancerz i choreograf francuski. Pomimo niskiego wzrostu i brzydoty był jednym z największych tancerzy w historii baletu. Uczył się tańca u Augusta Vestrisa, który poradził mu, by w czasie spektaklu znajdował się w ciągłym ruchu, tak aby widownia nie miała czasu obserwować jego twarzy. Zadebiutował w 1830 w Operze paryskiej, tańczył z Marią Taglioni i został tak owacyjnie przyjęty przez widownię, że nie chciała z nim więcej tańczyć. Gautier obwołał go największym tancerzem świata. Od 1842 do 1848 inscenizował balety w Londynie dla Her Majesty Theatre, m.in.: Giselle, Alma, Ondynę, Esmeraldę, Eoline, Pas de quatre, Catarinę, Lalla Rookh, Le Jugement de Paris, Les Elements, Les Quattre Saisons. W 1848 wyjechał do Petersburga jako pierwszy solista, a od 1851 do 1858 został tam maître de ballet. W tym czasie stworzył 8 nowych baletów. W 1859 wyjechał z Rosji, powrócił do Francji i tam pozostał aż do śmierci.

Marius Petipa - tancerz i choreograf francuski. W 1847 pojechał do Petersburga jako pierwszy solista i w 1862 dostał prestiżową nominację na maître de balet, stanowisko, które przed nim piastował Jules Perrot. Od 1862 aż do swojej śmierci stworzył 54 nowe balety, 17 wystawił w nowej wersji i opracował choreografię do 35 wstawek operowych. Wychował się w tradycji francuskiej, ale czerpał na równi ze szkoły włoskiej, potrafił scalić adagio francuskie z włoskim allegro. To on był twórcą rosyjskiego baletu i rosyjskiej szkoły tańca. W petersburskiej Szkole Imperialnej, którą prowadził, wykształcił całe pokolenie genialnych tancerzy stanowiących później najwspanialszą trupę baletową świata – Balety Rosyjskie – Diagilewa.

Playlista:
  • Clint Mansell, Black Swan
  • Jezioro łabędzie (Scena z II aktu) wyk. Londyńska Orkiestra Symfoniczna , dyr.Michael Tilson Thomas
  • Piotr Ilicz Czajkowski – Walc Kwiatów z baletu „Dziadek do orzechów”, wyk. Filharmonicy Wiedeńscy, dyr. James Levine
  • Piotr Ilicz Czajkowski - Trepak z baletu „Dziadek do orzechów”, wyk. Filharmonicy Wiedeńscy, dyr. James Levine
  • Igor Strawiński – Taniec rosyjski z baletu „Pietruszka” , wyk. Londyńska Orkiestra Filharmoniczna, dyr. Bernard Haitink
  • Aram Chaczaturian – Taniec z Szablami z baletu „ Gajane”, wyk. Boston Pops Orchestra, dyr. Artur Fiedler
  • Piotr Ilicz Czajkowski - Taniec chiński i Taniec z fujarkami z baletu „Dziadek do orzechów”, wyk. Filharmonicy Wiedeńscy, dyr. James Levine
  • Piotr Ilicz Czajkowski - Walc z baletu „Śpiąca Królewna”, wyk. Filharmonicy Wiedeńscy, dyr. James Levine
  • David Hirschfelder “Elizabeth”
  • Igor Strawiński, Zwiastuny wiosny z baletu Święto wiosny, wyk. Londyńska Orkiestra Filharmoniczna, dyr. Bernard Haitink
  • Sergiusz Prokofiew - Fragment baletu „Romeo i Julia”, wyk. Orkiestra Concertgebouw, dyr. Myung-Whun Chung
  • Bill Conti, „Rocky”
  • Ferdinand Herold; La Fille Mal Gardee/ Clog Dance
Mapa:
Słuchaj RMF Classic i RMF Classic+ w aplikacji.

Pobierz i miej najpiękniejszą muzykę filmową i klasyczną zawsze przy sobie.

Aplikacja mobilna RMF Classic