Bytom
Czas trwania wystawy: 14 września–31 grudnia 2016
Znany jest z licznych autoportretów, prac i wspomnień przyjaciół – świadków ogromnego talentu drzemiącego w niestrudzonym artyście. Wreszcie z własnych listów i notatek, gdzie uznany za mistrza malarstwa, Leon Wyczółkowski daje się poznać jako ojciec nowoczesnej grafiki polskiej.
Przez ponad trzydzieści lat (od początku XX wieku do połowy lat 30.) artysta poświęcał się zagadnieniom różnych technik graficznych, m.in. akwatint, fluorofort, akwafort oraz ukochanej litografii. Z ogromnym zaangażowaniem wkraczał na pola kolejnych eksperymentów, poszukując narzędzi w pełni wyrażających jego emocje.
Dopełnione kredą lub tuszem, kreowane światłem i czernią mistrzowskie rysunki i grafiki Leona Wyczółkowskiego znalazły się na wyjątkowej ekspozycji.
Na wystawie prezentowane są autolitografie z ekskluzywnego wydania Teki Stowarzyszenia Artystów Grafików Polskich, a także prace z Tek: Huculskiej, Ukraińskiej, Mariackiej, Lubelskiej, Litewskiej, Wawel, Wspomnienia z Legionowa, Wrażenia z Pomorza. Wszystkie pochodzą ze zbiorów Muzeum Górnośląskiego.
Prezentowane rysunki i grafiki splatają ze sobą cztery pierwsze dekady dwudziestego stulecia (powstały w latach 1903–1931). Prace te nie wyznaczają kierunku chronologicznego zwiedzania, ale pozwalają poznać artystę jako doskonałego obserwatora, który odkrywa przed nami świat swoich przyjaciół, podróży i wspomnień z lat dzieciństwa. To inny Wyczółkowski niż ten, który przemawia do nas w galeriach polskiego malarstwa. Jest jednak równie porywający. Jego nieprzeciętna dłoń tym razem kreśli kompozycje powoli rozstające się z paletą barw, bo przecież – jak sam twierdził – wystarczy światło i czerń.
Wśród eksponowanych prac znajduje się odbita w krakowskim Zakładzie Litografii Artystycznej Aureliusza Pruszyńskiego autolitografia z Teki Kraków 1911, wydanej z okazji XI Zjazdu Lekarzy i Przyrodników „członkom swoim na pamiątkę”. Nieopodal zwraca na siebie uwagę graficzne wyobrażenie Fryderyka Chopina, będące interpretacją niedokończonego dzieła francuskiego romantyka Eugène’a Delacroix. Są i „luźne” grafiki, prace w technice pastelu czy akwareli, a na nich Feliks Jasieński – inicjator graficznych zmagań Wyczółkowskiego oraz Jacek Malczewski – przyjaciel z pracowni Jana Matejki.
Uwieczniony na fotografii Wyczół, jak miał w zwyczaju sygnować swoje prace, spogląda na rozległą panoramę miasta z dachu krakowskiej kamienicy. W eksponowanych pracach jest przewodnikiem, zabiera nas w podróż po zakątkach Krakowa, uwieczniając jego zabudowę, fascynujące pamiątki przeszłości. Zaprasza nas również poza miasto, gdzie nie ma ludzi, kamienic.
Na wystawie są też inne „portrety”, przedstawienia drzew – ukochanych sosen, dębów i świerków. Pełen tajemnic i tęsknoty fenomen przyrody, niespotykany w twórczości żadnego innego artysty.
Całość dopełnia premierowy pokaz konserwatorskiego odkrycia z przygotowań wystawy. Przypadkowo odsłonięty graficzny motyw do malarskich kadrów z Ukrainy oddziela od widoku Lublina, znajdującego się na tym samym arkuszu, jedynie siedmioletni okres czasu.
Wachlarz mistrzowskich prac Leona Wyczółkowskiego pozwala na bytomskiej ekspozycji przyjrzeć się ważnym dla artysty ludziom, ukochanym miejscom i poczuć bliskość natury. Powala zrozumieć, że służebna rola grafiki, którą wcześniej odżegnali europejscy artyści, odeszła w zapomnienie również w kraju wraz z nadejściem graficznej „rewolucji” Wyczółkowskiego.
Wystawa Wystarczy światło i czerń. Leon Wyczółkowski, przygotowana ze zbiorów Muzeum Górnośląskiego przez Agnieszkę Bartków, upamiętnia 80. rocznicę śmierci wybitnego artysty przypadającą 27 grudnia br. Stanowi jedno z najważniejszych wydarzeń w tegorocznym programie Muzeum Górnośląskiego. Towarzyszą mu liczne spotkania, oprowadzania kuratorskie oraz działania edukacyjne. Na wystawie, co warto podkreślić, prezentowany będzie jeden ze szkiców do obrazu Kopanie buraków (znajdującego się w Muzeum Narodowym w Warszawie), odkryty podczas prac konserwatorskich. To prawdziwa gratka dla miłośników jego twórczości!
Wernisaż: 14 września 2016 (środa), godz. 18.00 (za zaproszeniami)
Czas trwania wystawy: 14 września–31 grudnia 2016
Miejsce: Muzeum Górnośląskie w Bytomiu, pl. Jana III Sobieskiego 2
Kurator: Agnieszka Bartków
Wydarzenia towarzyszące wystawie:
14 września, godz. 18.00 – wernisaż wystawy
18 września, godz. 16.00 – oprowadzanie kuratorskie (Agnieszka Bartków)
22 września, godz. 17.00 – spotkanie Leon Wyczółkowski – grafik (Agnieszka Bartków)
24 września, godz. 12.30 – warsztaty CieńArt – teatrzyk wg Wyczółkowskiego (Magdalena Pospieszałowska, Zuzanna Orzeł)
29 września, godz. 16.30 – oprowadzanie kuratorskie (Agnieszka Bartków)
1 października, godz. 12.30 – warsztaty z cyklu Rodzic i ja: Biało na czarnym. Kontrasty (Anna Rak, Marek Ryś)
12 października, godz. 12.00 – spotkanie z cyklu Bohaterowie Wyczółkowskiego: Feliks Jasieński – przyjaciel i mistrz (Marek Ryś)
16 października, godz. 12.30 – warsztaty Leśny spacer z Wyczółkowskim (Zuzanna Orzeł, Magdalena Pospieszałowska)
19 października, godz. 17.30 – spotkanie Przed wystawą. Z pracowni konserwacji na ścianę galerii (Milena Suwalska)
22 października, godz. 12.30 – warsztaty z cyklu Rodzic i ja: Od morza do chmur i z powrotem. Rzecz o kompozycji (Anna Rak, Zuzanna Orzeł)
23 października, godz. 16.00 – oprowadzanie kuratorskie (Agnieszka Bartków)
5 listopada, godz. 12.30 – warsztaty z cyklu Rodzic i ja: Czarno na białym. Linoryt (Anna Rak, Magdalena Pospieszałowska)
12 listopada, godz. 12.30 – warsztaty Na baczność z Wyczółkowskim (Marek Ryś, Zuzanna Orzeł)
13 listopada, godz. 12.00 – spotkanie z cyklu Bohaterowie Wyczółkowskiego: Wspomnienia z Legionowa (Marek Ryś)
13 listopada, godz. 16.00 – oprowadzanie kuratorskie (Agnieszka Bartków, bilet na wystawy)
22 listopada, godz. 17.00 – spotkanie Leo, Wyczół, Wyczółek. Wspomnienie o Wyczółkowskim (Agnieszka Bartków)
27 listopada, godz. 12.30 – warsztaty Bombka w stylu Wyczółkowskiego. Technika filcowania (Zuzanna Orzeł, Magdalena Pospieszałowska)
4 grudnia, godz. 12.30 – warsztaty Bombka w stylu Wyczółkowskiego. Technika filcowania (Zuzanna Orzeł, Anna Rak)
11 grudnia, godz. 16.00 – oprowadzanie kuratorskie (Agnieszka Bartków)
14 grudnia, godz. 12.00 – spotkanie z cyklu Bohaterowie Wyczółkowskiego: Polskie MAKI – wielcy malarze przełomu wieków (Marek Ryś)
27 grudnia – koncert upamiętniający 80. rocznicę śmierci Leona Wyczółkowskiego
Lekcje muzealne:
• Gdzie są moje okulary, czyli spacer z artystą – zajęcia dla dzieci
Każdy z nas widzi w nieco odmienny sposób. Na zajęciach spróbujemy spojrzeć na świat oczami Leona Wyczółkowskiego, poznamy techniki graficzne i wykonamy własną odbitkę linorytu.
• Młoda Polska z perspektywy. Świat Leona Wyczółkowskiego – zajęcia dla młodzieży
Opowieść o grafikach Leona Wyczółkowskiego stanie się dla nas pretekstem do spojrzenia na ludzi i epokę, w której tworzył artysta. Młoda Polska ukazana zostanie w relacjach uczestnika przemian, profesora Akademii Krakowskiej, artysty i przyjaciela elity intelektualnej żyjącej na przełomie XIX i XX wieku.
Więcej: http://muzeum.bytom.pl/?exhibition=wystarczy-swiatlo-i-czern-leon-wyczolkowski 
