Kraków
23 VI – 7 VII 2017
Dzięki pasji organizatorów, wsparciu finansowemu Urzędu Miasta Krakowa, życzliwości rodziny, możemy znów ujrzeć jej świat - fascynujący, chwilami przerażający, czasem sielski i kojący. Zobaczyć prace nienaganne technicznie, nowoczesne i odrębne, powstające z potrzeby duszy, a nie dla poklasku krytyków.
Dziękujemy wszystkim, którzy pomogli nam wydobyć postać Janiny Muszanki-Łakomskiej i jej twórczość z mroku zapomnienia. Było warto!
Wystawa jest wydarzeniem towarzyszącym festiwalu Krakowskie Spotkania Artystyczne 2017. Konfiguracje. Ekspozycji towarzyszy ilustrowany katalog, dostępny w siedzibie Galerii NAUTILUS.
Kilka słów o życiu i twórczości
Janina Muszanka-Łakomska należy do grupy wybitnych, a niesłusznie zapomnianych artystów. Jak wielu z pokolenia Kolumbów (urodziła się 27 XII 1920 w Krakowie), wbrew przeciwnościom losu, szukała swej drogi w trudnych latach okupacji. Młoda, utalentowana i pełna entuzjazmu rozpoczęła studia w Instytucie Sztuk Plastycznych w Krakowie. Uczęszczała na zajęcia u F. Pautscha, W. Chomicza, H. Uziembły, J. Mehoffera. Zebrane doświadczenia z zakresu projektowania tkanin, ich technologii i istoty włókna owocować będą w kolejnych latach. Naukę przerywa po zamknięciu Instytutu przez okupanta; utrzymuje siebie i matkę (ojciec zginął w Dachau) ilustrując książki dla dzieci. Studia kończy po wojnie, w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, a w 1949 zostaje jej pracownikiem.
W 1949 bierze ślub z Tadeuszem Łakomskim. Ten, do szaleństwa zakochany w żonie zgodnie uważanej za wzór kobiecej urody, portretuje ją nieustannie, dedykuje jej wiersze. Razem pojawiają się na wystawach zbiorowych w Krakowie i Warszawie, na międzynarodowych festiwalach sztuki. Tworzy w konwencji malarstwa przedmiotowego, wpisując się w nurt kształtowanego swoiście realizmu. W latach 50. podróżuje po Europie, ciesząc się śródziemnomorskim światłem. W 1959 otwiera pierwszą wystawę indywidualną. W końcu radykalnie zrywa z realizmem. Od 1959 tworzy kolaże zadziwiające bogactwem faktury i gamą kolorów. Modeluje mokre, nasączone farbą i klejem płótno, nadając mu upragniony kształt, mięsistość i głębię. Wystawia z sukcesem w rzymskiej galerii La Salita. To czas, kiedy pojawiają się pierwsze symptomy schizofrenii. Choroba, będąca w tamtych latach wstydliwym tabu, skutkuje odizolowaniem przez otoczenie, depresją, wieloma pobytami w szpitalu psychiatrycznym, przerwami w pracy dydaktycznej. Wystawia sporadycznie, a w 1976 odchodzi z Akademii. Zamyka się w świecie lęków, obsesji i fantasmagorycznych wizji. W niekontrolowanej, niczym strumień świadomości, sztuce zbliża się do apokaliptycznych wizji nurtu art brut. Jej twórczość fascynuje słynnego niemieckiego kolekcjonera L. Zimmerera. W 1981 otwarto w Krakowie drugą indywidualną wystawę jej twórczości. Rok później artystka umiera. W 1984 w Muzeum w Chrzanowie odbyła się ostatnia, jak dotąd, wystawa monograficzna jej twórczości. Później świat zapomniał o niej na długie lata. Dopiero dziś, dzięki pasji Galerii Nautilus, wsparciu finansowym miasta Krakowa, życzliwości rodziny i prywatnych kolekcjonerów, możemy znów zobaczyć jej prace – świat fascynujący, chwilami przerażający, prace nienaganne technicznie i tak odrębne, że dziwi, że mogły tak brutalnie zostać wypchnięte w ludzkiej pamięci.
Prace artystki znajdują się w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie, Muzeum w Chrzanowie, Muzeum Okręgowego w Pile, Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej w Przemyślu oraz w kolekcjach prywatnych w kraju i za granicą (m.in. Rzym, Londyn i Los Angeles).
Wystawa współfinansowana przez Urząd Miasta Krakowa – Wydział Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
NAUTILUS Galeria i Dom Aukcyjny
Ul. Św. Jana 12, 31-018 Kraków
Pon.-pt. 11:00-17:00, sob. 11:00-15:00
Wernisaż 23 VI 2017, godz. 17:00
