ON AIR
od 07:00 Śniadanie Mistrzów zaprasza: Łukasz Wojtusik

Poznaj różne twarze muzyki filmowej i klasycznej!


Wielkie opery i dramaty muzyczne Wagnera potwierdziły miejsce tego kompozytora w panteonie herosów muzyki klasycznej. Jego wpływy widać w niezliczonej liczbie gatunków i form artystycznych, od filmów amerykańskich po animacje w stylu Toma i Jerry’ego. Świetnym punktem wyjścia do dalszej przygody z muzyką Wagnera może być ten album wraz z zawartym w nim Cwałem Walkirii, hitem ścieżki dźwiękowej do Czasu Apokalipsy Francisa Coppoli. Sir Georg Solti jest prawdopodobnie najlepszym dyrygentem swoich czasów, co widać w prowadzonej przez niego wizjonerskiej muzyce Wagnera, wspomaganej rewelacyjną reżyserią dźwięku zapewnioną przez Deccę.

O kompozytorze:

Wielkim wyzwaniem dla nawet najbardziej uzdolnionych literatów byłoby zapewne stworzenie bohatera bardziej wyrazistego od Ryszarda Wagnera (1813–1883). Jego opery i wielkie dramaty muzyczne potwierdziły miejsce tego kompozytora w panteonie herosów muzyki klasycznej. Wpływ jego twórczości widać w niezliczonej liczbie gatunków i form artystycznych, od filmów amerykańskich, przez animacje w stylu Toma i Jerry’ego po muzykę wojskową, koncepcje literackie czy architektoniczne. Można by spędzić całe życie i wydać mnóstwo pieniędzy na spektakle operowe, książki, artykuły i wszystko to, co Wagner oferuje swoim odbiorcom. Wielu uważa go za najwybitniejszego kompozytora wszechczasów, wizjonera, który zmienił bieg historii muzyki. Inni cierpią katusze, słuchając czternastogodzinnej tetralogii Pierścień Nibelunga, chcąc ograniczyć się do wyjątków, jak Cwał Walkirii, preludium do I aktu Lohengrina i uwertury do Holendra tułacza. Gdyby Wagner żył dzisiaj, zapewne pojawiałby się na pierwszych stronach tabloidów. Niedużego wzrostu, ognistego temperamentu i egoizmu, przysporzył sobie za życia wielu wrogów. W młodości walczył na barykadach Drezna podczas powstania w 1849 roku. Uniknął wielu lat więzienia lub nawet egzekucji, przeprowadzając się niezliczoną ilość razy wraz ze swą ówczesną małżonką, Minną. Uciekał nie tylko fizycznie. Pogrążał się w świat mitów i legend w poszukiwaniu inspiracji dla swojego cyklu operowego Pierścień Nibelunga oraz dramatu muzycznego Tristan i Izolda. Wagner jest autorem koncepcji „dzieła totalnego”, stawiając je za wzór w swojej pracy nad Pierścieniem i późnymi operami. Hojność króla Bawarii, Ludwika II, która doprowadziła samego monarchę niemalże do bankructwa, pozwoliła Wagnerowi zrealizować plany budowy teatru operowego, w którym mógłby wystawiać swoje dzieła. Do dziś organizowane w Bayreuth Festiwale Wagnerowskie przyciągają tłumy chcące wysłuchać i zobaczyć wielkie dzieła sceniczne tego kompozytora w miejscu od początku przeznaczonym do tego celu.

O utworach:

W którym miejscu rozpocząć poznawanie twórczości Wagnera, jak pojąć jego muzykę lub jaką drogą podążać w świecie jego monumentalnych oper – to pytania, które mogą zniechęcić do zagłębienia się w niełatwej sztuce tego kompozytora. Niniejszy album zawiera wybór tych fragmentów, które stanowić mogą idealny punkt wyjścia do dalszej przygody z tą muzyką. Opera stanowi trzon twórczości Wagnera. Walkiria, z której pochodzi Cwał Walkirii, to być może najbardziej przystępne dzieło. Akcja aktu III rozgrywa się na skalistym szczycie, gdzie Brunhilda, córka Wotana, największego z bogów, wraz z towarzyszkami broni gromadzi się w drodze do Valhalli, nowej siedziby bogów. Fanfarowa muzyka Walkirii została błyskotliwie wykorzystana w filmie Francisa Forda Coppoli, Czas Apokalipsy. Opery Wagnera znane są z wymagających partii wokalnych, lecz także ze wspaniałej instrumentacji. Uwertura do Holendra tułacza, zaprezentowanego po raz pierwszy w Dreźnie w 1843 roku, pulsuje energią już od pierwszych taktów. Tak kompozytor rozpoczyna historię tajemniczego żeglarza, skazanego na wieczną tułaczkę morską, który co siedem lat przybliża się do brzegu z nadzieją na wybawienie. Inwencja muzyczna i niezwykły warsztat kompozytorski Wagnera lśnią również i w innych otwierających opery fragmentach instrumentalnych, uwerturach do Lohengrina, Śpiewaków norymberskich i Tannhäusera. Pochodząca z Lohengrina część Treulich gefuhrt, ziehet danin nie pomyli się nikomu, gdy był świadkiem ślubu w Ameryce lub oglądał film Moje wielkie greckie wesele. Wagnerowski Marsz weselny stał się nieodłączną częścią wszystkich ceremonii ślubnych w Europie Zachodniej i Stanach Zjednoczonych po tym, jak po raz pierwszy jego dźwięki zabrzmiały podczas ślubu córki królowej Wiktorii w 1857 roku. Przewrotu rewolucyjnego dokonał Wagner ogłaszając swoje dzieło Tristan i Izolda, nazwane przez niego „pełnokrwistą koncepcją muzyczną”. Erotyka i zmysłowość melodii, nie wspominając palety odcieni emocjonalnych zawartych w samej historii, wywołały skandal wśród dziewiętnastowiecznej publiczności. Wagner zapowiada postać Tristana w Preludium, by osiągnąć szczyty uczuciowego uniesienia w arii Izoldy, Liebestod.

O muzyce:

Zanim Wagner poznał swego wspaniałego darczyńcę, cierpiał po odrzuceniu Tannhäusera przez paryską publiczność. Po kilku tygodniach od wstąpienia na tron bawarski nowego władcy w 1864 roku nastoletni Ludwik II ściągnął do siebie Ryszarda Wagnera. Pogrążony w długach kompozytor, pozostający w separacji z żoną i romansujący z zamężną córką Ferenca Liszta, Cosimą, z radością poddał się woli monarchy. W zamian za to król uregulował wszystkie należności finansowe kompozytora, wyznaczył jego miesięczne uposażenie, podarował posiadłość i przepowiedział rychłe sukcesy. Mąż Cosimy, Hans von Bülow, dyrygował premierą Tristana i Izoldy w Monachium w 1865 roku. Wagner, pod wrażeniem odniesionego sukcesu, bez wahania wystąpił do króla po kolejną, horrendalnej wysokości dotację. Politycy bawarscy w ramach sprzeciwu zażądali od króla usunięcia Wagnera. Po powrocie do Monachium kompozytor ukończył Śpiewaków norymberskich, arcydzieło opery komicznej i swoistą opozycję dla wielkich tragedii. Małżeństwo Wagnera z Cosimą i zjednoczenie Niemiec ustabilizowało znacząco burzliwe dotychczas życie kompozytora. Rodzina osiadła w Bayreuth, gdzie Wagner mógł wreszcie ukończyć tetralogię Pierścienia Nibelunga, monumentalną opowieść o walce bogów o władzę nad światem i jego mieszkańcami. Po ukończeniu Parsifala Wagner wyjechał w podróż do Wenecji, gdzie niespodziewanie po krótkiej chorobie zmarł.

Richard Wagner
Tristan i Izolda
Walkiria
Śpiewacy norymberscy
Tracklista:

1. Cwał Walkirii 3.03
2. Holender tułacz – uwertura 10.31
3. Tannhäuser – uwertura 14.14
4. Lohengrin – preludium do aktu I 9.47
5. Lohengrin – chór weselny 5.25
6. Śpiewacy norymberscy – preludium i hymn z aktu I 12.46
7. Tristan i Izolda – Preludium 10.34

Chór Filharmonii Wiedeńskiej
Orkiestra Filharmonii Wiedeńskiej
Sir Georg Solti, dyrygent

8. Tristan i Izolda: Liebestod 8.29

Hildegard Behrensm, sopran
Bavarian Radio Symphony Orchestra
Leonard Bernstein, dyrygent

Słuchaj RMF Classic i RMF Classic+ w aplikacji.

Pobierz i miej najpiękniejszą muzykę filmową i klasyczną zawsze przy sobie.

Aplikacja mobilna RMF Classic