Poznaj różne twarze muzyki filmowej i klasycznej!


„Cud Bacha nie powtórzył się w żadnej innej sztuce” – stwierdził czołowy hiszpański wiolonczelista, Pablo Casals. „Uczynić pozaziemskim to, co przyziemne, a w tym, co zwykłe, odnaleźć pierwiastek boski – oto cały Bach – największy i najczystszy geniusz w całej muzyce”. Nagrania The English Concert muszą spotkać się z entuzjazmem odbiorców – autentyczne brzmienie i stylowość wykonań muzyki dawnej długo będą służyły za wzór wykonawstwa kompozycji <>.” – Gramophone

O kompozytorze:

O ile Beethoven był wizjonerem, który zmienił oblicze muzyki, a Mozart naznaczonym nadludzkim talentem gwiazdorem, tak Johann Sebastian Bach (1685-1750) połączył w muzyce przeszłość z przyszłością. Jego wielkość przejawia się w tym, że w jego muzyce łączy się wszystko to, co było przed nim, z tym, co ceniły późniejsze pokolenia. „Cud Bacha nie powtórzył się w żadnej innej sztuce” – stwierdził czołowy hiszpański wiolonczelista, Pablo Casals, który sławi dziś swą grą muzykę Bacha. „Uczynić pozaziemskim to, co przyziemne, a w tym, co zwykłe, odnaleźć pierwiastek boski – oto cały Bach – największy i najczystszy geniusz w całej muzyce”. Jednak Bach nie był łatwym człowiekiem w relacjach międzyludzkich. Jego zmienny charakter, chimeryczność i upór doprowadzały do niezadowolenia kolejnych pracodawców. Żądał i wymagał najwyższych standardów od śpiewaków i instrumentalistów, nie uznawał taryfy ulgowej dla nikogo. Jako jeden z niewielu kompozytorów, wszystko, co tworzył, uważał za posiadające wartość edukacyjną. Był niezwykle praktycznym twórcą – cenił swą muzykę przede wszystkim za jej wewnętrzną logikę, strukturę, a nie za wymiar duchowy. Większość z jego utworów na instrumenty klawiszowe powstała jako wprawki dla szlifujących technikę gry, co odpowiadało ówczesnym wymaganiom stawianym muzyce – miała znajdować przede wszystkim praktyczne zastosowanie. Jego ostatnie dzieło zatytułowane Kunst der Fuge miało być zwieńczeniem trwających całe życie prac nad formą fugi, jej złożonością i potencjałem. W 239 takcie, tuż po tym, jak wprowadził do utworu muzyczne motto B-A-C-H, kompozytor stracił całkowicie wzrok i przyszło mu odłożyć ołówek na zawsze. Jego lipscy pracodawcy podsumowali odejście Bacha letnim stwierdzeniem: „szkoła potrzebuje chórmistrza, a nie dyrektora muzycznego”.

O utworach:

W 1719 roku Christian Ludwig, margrabia brandenburski zamówił u Bacha kompozycje dla swojej dworskiej orkiestry. Dwa lata później Bach ukończył cykl sześciu koncertów, prosząc dobrodzieja, aby raczył wybaczyć mu niedociągnięcia zaprezentowanych utworów, lecz docenił „głęboki szacunek, jaki wyraża każda z kompozycji”. Trudno w to dziś uwierzyć, ale utwory nie zostały ani razu wykonane, nie znajdując uznania w oczach margrabiego. W stronę Bacha nie zostały również skierowane słowa podziękowania za dedykację. IV Koncert opiera się na partii solowej skrzypiec, która w finale przewyższa pod względem wirtuozerii obydwa późniejsze koncerty skrzypcowe Bacha. Skrzypcom towarzyszy tu echo fletów (flauti d’echo). W V Koncercie centralną rolę pełni klawesyn, którego partii jako instrumentu koncertującego towarzyszą skrzypce i flet. Koncert ten uważany jest za prototyp solowego koncertu klawesynowego. Pierwszą część cechuje 65-taktowa kadencja klawesynu, pełna zawiłości technicznych i brawury. Obsada VI Koncertu jest nietypowa – zamiast partii skrzypiec pojawia się podwójna obsada viol da braccio (trzymane podobnie jak skrzypce), dwie viole da gamba (trzymane między kolanami), wiolonczela i basso continuo. Brak dokładnych danych, kiedy Bach skomponował cztery suity orkiestrowe, choć przypuszcza się, że stało się to około roku 1720 czyli mniej więcej w tym samym czasie, kiedy pracował nad Koncertami brandenburskimi. Bach zwyczajowo nazywał te kompozycje uwerturami, ponieważ pierwsze części każdej z nich skomponowane zostały w stylu stosowanym we wczesnej francuskiej muzyce barokowej, m.in. u Jeana Baptiste Lully’ego (1632-1687). Jednak następujące później serie części tanecznych uzasadniają nadaną im po śmierci Bacha nazwę „suita”. II suita napisana jest na flet, smyczki i basso continuo, a punkt kulminacyjny stanowi w niej słynne Badinerie, które do dziś porywa słuchaczy pięknem i lekkością.

O muzyce:

Johann Sebastian Bach był bez wątpienia muzycznym geniuszem. Poza operą tworzył w każdym rodzaju i gatunku muzyki barokowej. Pisał sonaty, koncerty, suity i kantaty, a także mnóstwo utworów klawesynowych, organowych i chóralnych. Osobliwie dziś przedstawia się fakt, że jego talent muzyczny nie został doceniony za życia, a w momencie śmierci postrzegano go jako uparcie zwróconego w stronę przeszłości. Co za ironia, że utwory żadnego innego kompozytora nie brzmią we współczesnych aranżacjach tak pięknie, jak muzyka Bacha. Jego kompozycje zostały zaadaptowane przez dziesiątki twórców najróżniejszych stylów i gatunków muzycznych, poczynając od swingu, przez blues, na rocku kończąc. Można je usłyszeć w reklamach czy telefonach komórkowych jako melodie dzwonków. Wielcy kompozytorzy i pianiści, jak Sergiusz Rachmaninow, Percy Grainger czy Ferrucio Busoni dokonali wielu pamiętnych interpretacji dzieł Bacha, a Heitor Villa-Lobos zaaranżował muzykę tego kompozytora w stylu brazylijskim w serii utworów pod nazwą Bachianas Brasileiras. Wartość muzyka w czasach Bacha była mierzona miarą użyteczności. Po latach kategoria ta powróciła, stając się miernikiem wartości wielu wytworów kultury popularnej. Bach znany był najpierw jako najsławniejszy niemiecki organista, dopiero później odkryty został jako kompozytor. Na przestrzeni lat zmieniało się podejście do muzyki i jej zadań. Kultura sal koncertowych i skupiania się w celu wspólnego wysłuchania w ciszy dawnych kompozycji była w jego czasach całkowicie nieznana. I choć francuski kompozytor awangardowy, Pierre Boulez, nazwał tę sytuację „kulturą muzeów” stworzoną w XIX wieku przez romantyzm, to dzięki niej mamy okazję nadal obcować ze wspaniałą muzyką Bacha.

Johann Sebastian Bach
Koncerty Brandenburskie 4-6
Suita orkiestrowa nr 2
Tracklista:

Koncert brandenburski nr 4 G-dur BWV 1049
1. I Allegro 6.51
2. II Andante 3.47
3. III Presto 4.42

Simon Standage, skrzypce
Philip Pickett, flet barokowy
Rachel Beckett, flet barokowy
The English Concert
Trevor Pinnock, dyrygent

Koncert brandenburski nr 5 D-dur BWV 1050
4. I Allegro 9.41
5. II Affetuoso 5.11
6. III Allegro 5.05

Lisa Beznosiuk, flet
Simon Standage, skrzypce
Trevor Pinnock, klawesyn
The English Concert
Trevor Pinnock, dyrygent

Koncert brandenburski nr 6 E-dur BWV 1051
7. I (Allegro) 6.02
8. II Adagio ma non tanto 5.22
9. III Allegro 5.24

Trevor Jones, Jan Schlapp, altówka

Słuchaj RMF Classic i RMF Classic+ w aplikacji.

Pobierz i miej najpiękniejszą muzykę filmową i klasyczną zawsze przy sobie.

Aplikacja mobilna RMF Classic