ON AIR
od 07:00 Śniadanie Mistrzów zaprasza: Łukasz Wojtusik

Poznaj różne twarze muzyki filmowej i klasycznej!


„Powolny, hipnotyzujący chorał gregoriański obecny jest w liturgii kościoła katolickiego od ponad 1400 lat, stanowiąc ważny składnik nabożeństw obok czytań, psalmów i zbiorowych wypowiedzi wspólnoty. Wiele średniowiecznych manuskryptów, bogato zdobionych i ilustrowanych, to prawdziwe dzieła sztuki, które do dziś przechowują tę głęboko kontemplacyjną muzykę”

O muzyce:

Głównym problemem dla tych, którzy chcieliby dociec, jak brzmiała muzyka wczesnochrześcijańska, jest zapis, który pojawił się dopiero ok. VII w. n.e. Wiemy, że nabożeństwa religijne zawierały recytacje, śpiew zbiorowy, psalmy wykonywane przez kapłanów, jak i śpiewane odpowiedzi zgromadzenia wykonywane na sposób antyfonalny (dwa chóry naprzemiennie) lub responsorialny (kantor na przemian z chórem). Jednak jedyne zachowane źródła pisane pochodzące z wczesnego średniowiecza to zaledwie fragmenty, jak skrawek papirusu datowany na III w. n. e., który z racji licznych ubytków w tekście nadal pozostaje dalece niejasny. Reformy wprowadzone przez papieża Grzegorza Wielkiego (540-604) miały na celu zorganizowanie całej wówczas wykonywanej w kościele muzyki jednogłosowej. Wiele przekazywanych dotąd drogą ustną melodii zostało zapisanych. Większość zachowanej z tego okresu muzyki to kompozycje religijne, z uwagi na fakt, że spisywanie repertuaru odbywało się przede wszystkim w klasztornych skryptoriach. Archaiczne brzmienie muzyki średniowiecza ma swoje źródło w stosowanym wówczas systemie dźwiękowym dalece różniącym się od dzisiejszego. Większość twórców ówczesnej muzyki pozostaje do dziś anonimowymi za wyjątkiem kilku znanych z nazwiska kompozytorów, jak np. Bruno z Toul (późniejszy papież Leon IX) czy dwunastowieczna mniszka, Hildegarda z Bingen. Chorał gregoriański przetrwał do naszych czasów jako swoisty patchwork melodii pochodzących z różnych wieków, stylów, regionów. Cechy różniące poszczególne utwory odzwierciedlają rozbieżności pomiędzy ogólnymi cechami muzyki tworzonej w danym ośrodku, a poszczególne utwory nie powinny być nigdy traktowane jako jednostkowe, zamknięte dzieła. Powszechna była bowiem sytuacja, że jedną melodię wykorzystywano do kilku bądź kilkunastu różnych tekstów. W średniowieczu kościół rzymskokatolicki posługiwał się szczegółowo skodyfikowaną liturgią zwaną Officium Divinum, które stanowiło osiem odprawianych w ciągu doby nabożeństw. Dzień rozpoczynało Matutinum (zwykle ok. 3 w nocy), po którym następowały Laudes. Dzień kończyły Nieszpory (Vespers) i Kompleta. Niniejszy zbiór zawiera wybór hymnów, antyfon (tekstów śpiewanych), responsoriów, a także innych śpiewów wykonywanych przez mnichów o określonych godzinach podczas nabożeństw kościelnych. Wiele średniowiecznych manuskryptów, bogato zdobionych, z licznymi rysowanymi i malowanymi ornamentami to dzieła sztuki same w sobie. Są to jedyne źródła, które mogą nam cokolwiek powiedzieć o muzyce pochodzącej sprzed ok. 1500 lat.

Chorał gregoriański
Tracklista:

Chorał gregoriański
Niepokalane Poczęcie NMP
1. Lauda – Hymn: O gloriosa Domina
2. Nieszpory – Antyfona: Hodie egressa est
3. Introit (Msza): Gaudens gaudebo
4. Alleluja: Tola pulchra es, Maria
Narodzenie Najświętszej Marii Panny
5. Hymn: O sancta mundi
6. Nieszpory – Antyfona: Nativitas tuas
Zwiastowanie NMP
7. Nieszpory – Responsorium: Missus est Gabriel
8. Nieszpory – Antyfona: Gabriel Angelus
9. Offertorium (Msza): Ave Maria
10. Antyfona adwentowa do Najświętszej Marii Panny: Alma Redemptoris Mater
11. Graduał: Audi, filia
Nawiedzenie NMP
12. Hymn: Concitu gressu
13. Communio i Magnificat
14. Introit (Msza): Gaudeamus omnes
Narodzenie Jezusa Chrystusa
15. Communio na IV niedzielę Adwentu: Ecce virgo
16. Matutinum – Responsorium: O magnum mysterium
17. Nieszpory – Hymn: Ave maris Stella
18. Alleluja: Multifarie
19. Hymn: O virgo mater
Pasja Jezusa Chrystusa
20. Antyfona wielkopostna do Najświętszej Marii Panny: Ave Regina Caelorum
21. Hymn: Stabat Mater
22. Graduał: Deus, vitam mean
Zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa
23. Antyfona wielkanocna do Najswiętszej Marii Panny: Regina coeli
Wniebowzięcie NMP
24. Hymn: Gaudium mundi
25. Nieszpory – Antyfona: Beatam me dicent
26. Introit: Signum magnam
27. Offertorium: Assumpta est Maria
28. Antyfona na Wniebowzięcie Najświętszej Marii Panny: Laudate Dominum
29. Antyfona do Najświętszej Marii Panny: Salve Regina
Chór Hofburgkappelle Vienna / o. Hubert Doft

Słuchaj RMF Classic i RMF Classic+ w aplikacji.

Pobierz i miej najpiękniejszą muzykę filmową i klasyczną zawsze przy sobie.

Aplikacja mobilna RMF Classic