W poniedziałek okrytą chilijską flagą trumnę ze szczątkami autora "Dwudziestu poematów o miłości i jednej pieśni rozpaczy" wystawiono w salonie Kongresu Narodowego, gdzie deputowani wzięli udział w symbolicznej ceremonii pogrzebowej.
We wtorek rano trumnę przewieziono do miejscowości Isla Negra, ok. 120 km na zachód od stolicy, gdzie lewicowy poeta mieszkał przed śmiercią. Jego szczątki po raz kolejny zostały złożone w ogrodzie u wybrzeży Pacyfiku. Neruda znowu spoczywa obok swej trzeciej żony, Matilde Urrutii.
Choć od śmierci Nerudy minęło ponad 40 lat, wciąż wywołuje ona liczne pytania. Zmarł on 23 września 1973 roku w klinice w Santiago w dwanaście dni po zamachu stanu, którego dokonał Pinochet. Zamach stanu zapoczątkował krwawe prześladowania działaczy demokratycznej opozycji oraz serię policyjnych zabójstw na zlecenie dyktatora.
W akcie zgonu, sporządzonym przez będącą wówczas u władzy juntę, wpisano, że Neruda zmarł z powodu raka prostaty. Jednak były kierowca Nerudy, Manuel Araya, twierdzi, że ten były działacz Partii Komunistycznej został zabity w szpitalu przez agentów Pinocheta zastrzykiem trucizny. Nastąpiło to w przeddzień planowanego wyjazdu Nerudy do Meksyku, gdzie chciał się schronić i dowodzić opozycjonistami sprzeciwiającymi się Pinochetowi.
Po długiej batalii sądowej zwłoki Nerudy ekshumowano w kwietniu 2013 roku w Isla Negra. Od tego czasu prowadzono analizy, które na razie nie rozwiały wszystkich wątpliwości. W maju 2014 roku ekipa hiszpańskich badaczy ujawniła, że w szczątkach odkryła ogromną ilość bakterii, gronkowca złocistego, które mogły być wszczepione poecie.
Wyniki ostatnich badań będą znane w maju i zakończą najpewniej procedurę rozpoczętą trzy lata temu. Analizy są prowadzone w czterech laboratoriach - w USA, Hiszpanii, Norwegii i Danii.
"Czekamy na wyniki tych badań i liczymy, że dzięki nim będzie można ustalić, czy w 1973 roku gronkowiec złocisty został podany Nerudzie czy też pojawił się na szczątkach na skutek późniejszych manipulacji" - powiedział adwokat Partii Komunistycznej Eduardo Contreras.
Te bakterie były często wykorzystywane przez chemika Eugenio Berriosa, odpowiedzialnego za produkcję gazów toksycznych w policji politycznej Pinocheta, a "tego konkretnego szczepu nie mogło wówczas być w szpitalu", w którym zmarł Neruda - twierdzi adwokat.
Przyznał jednocześnie, że możliwe, iż nigdy nie poznamy przyczyny śmierci poety.
