Nestorka polskiego filmoznawstwa Alicja Helman urodziła się 19 maja 1935 r. w Radomiu. Po ukończeniu studiów muzykologicznych na Uniwersytecie Warszawskim, zajęła się naukowo muzyką filmową. W latach 1955-1973 pracowała w Instytucie Sztuki PAN w Warszawie, była kierownikiem Zakładu Filmu i Telewizji Instytutu Literatury i Kulturoznawstwa Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach (1973-1986) i Zakładu Filmu i Telewizji Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie (od 1986 r.). Później kierowała Katedrą Teorii Filmu w Instytucie Sztuk Audiowizualnych UJ (do 2007 r.) Ostatnio była profesorem w łódzkiej Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej.
Jej najważniejsze książki poświęcone teorii filmu to: "O dziele filmowym" (1970), "Przedmiot i metody filmoznawstwa" (1985), "Podstawy wiedzy o filmie" (2008) i "Historia myśli filmowej. Podręcznik" (2008).
Opublikowała m.in. również: "Film faktów i film fikcji" (1977), "Historię semiotyki filmu" (1993), "Rolę muzyki w filmie" (1996), "Twórczą zdradę. Filmowe adaptacje literatury" (1998).
Jest autorką monografii: "Urok zmierzchu. Filmy Luchina Viscontiego" (2001), "Ten smutek hiszpański. Konteksty twórczości filmowej Carlosa Saury" (2005), "Odcienie czerwieni. Twórczość filmowa Zhanga Yimou" (2010) – za którą otrzymała Nagrodę im. Bolesława Michałka – i "Ścieżkami utraconego czasu. Twórczość filmowa Chena Kaige" (2012).
Jest autorką większości haseł 10-tomowego "Słownika pojęć filmowych" (1991-1998), którego była redaktorem.
Była członkiem Polskiej Akademii Umiejętności Polskiego Towarzystwa Semiotycznego, Deutsche Gesellschaft für Semiotic Studies, International Association for Semiotic Studies.
Jak informuje Polski Instytut Sztuki Filmowej, wypromowała 44 doktorów.
